Thứ Sáu, 18 tháng 12, 2009

HOW TO MAKE DINNER PARTY

See More About:
Dinner Party

Dinner Party

Planning an entertaining menu and an evening with guests can be quite intimidating. But with these tips and some planning, you will have a wonderful time at your own party! You'll find basic party tips on this page, and on the next, I'll give you a menu and countdown timetable chart you can use to plan your party.

On Your Mark - Plan

  • First decide on the date of your party, guest list, and theme. If you choose to entertain around a holiday, many of your decisions will be easier, if you incorporate traditional decorations and food. Invite guests to your party early, preferably two or more weeks ahead of time. This will give them time to RSVP and will give you more time to plan. The comfort of your guests is your primary goal, so think about compatibility, tastes, ages, and the ambiance you want to create.
  • Make a realistic assessment of your cooking and baking skill levels, and the time you'll be able to commit to the party. There are ways to make things easier - takeout and deli foods are absolutely acceptable, and you can have a cookout, picnic, or a potluck party if you are really busy. A sit down dinner party is more formal than a cookout or a buffet, so think carefully about what type of party makes you the most comfortable.
  • Get ready to make lists! Lists are absolutely essential for any party, as you can jot things down as you think of them. Once you have the basics well planned and written down, your mind will be free to be creative with the food, fun, and decor.
  • Make your guest list and invite them. Calling is the easiest way to invite, and you will most likely get an immediate response. Another advantage of calling is you can ask (as I always do) if your guests have any food allergies or preferences. For larger parties, like a surprise birthday party, you can send out invitations.
  • Plan your menu. Have fun with this, but don't overreach! If you are a beginning cook, choose a main dish that you have made before and enjoy, then build upon it by buying dessert, a premade salad, and some fabulous crusty bakery bread. It's a good idea to never make a recipe for the first time for a party. There's nothing worse than struggling with an unfamiliar recipe when you can hear your guests having fun in the next room! Try to plan a mix of make ahead recipes and those that require last minute baking or preparation. I really prefer having everything done, and ready to just pull out of the fridge and serve, or pop in the oven or on the grill.
  • Take inventory of your supplies: table and chairs, serving pieces, cutlery, crystal, plates, candlesticks, serving areas, and of course your kitchen. Think about renting or borrowing items you don't have. Make sure the things you own are sparkling clean and in good repair.
  • Think about how you want to decorate. Decorations for a party can be as simple as candlesticks on the table, or more elaborate streamers, balloons, flower arrangements, tablecloths, and even chair slipcovers. Decorate with the seasons too. Fresh flowers in the summer, a bowl full of polished apples and spruce twigs in the winter, or a vase with colorful leaves and cattails in the fall are simple, inexpensive, and beautiful.
  • Dinner parties, whether you're celebrating a birthday, a big holiday dinner like Thanksgiving, or just the first day of spring, are one of life's wonderful times. Make it easy on yourself with these plans and schedules.

    Get Set for the Party

  • Think carefully through the entire party menu. If you have only one oven, don't plan two baked dishes that require different cooking temperatures that need to be baked just before serving. Match your food to the type of service too. Foods for a sit down dinner party may be difficult to handle at a buffet. If you cook the foods you love, your guests will love it too.
  • Now plan your countdown. Block out time on your calendar for house cleaning, shopping, decorating, and setting the table. Make sure to save some time before the party so you can get ready and relax before your guests arrive. Check which recipes can be made ahead, and make sure you have freezer or refrigerator space to store them. You may be able to borrow space in a friend's refrigerator or freezer before your party - especially if you invite them!
  • Go over your menu, gather your recipes, and plan shopping lists directly from the recipes. Don't rely on your memory for this! Check your pantry too. If you are low on staples like baking powder, sugar, or flour, add those to your list.
  • Notice that I said lists? Shop for foods and supplies that can be purchased in advance (like staples), those that need to be bought the week of the party or special ordered, and the last minute purchases like fresh berries.
  • Plan for heavy cleaning, if needed, well ahead of party time. If you need carpets shampooed or windows washed, take care of those chores at least a week ahead of time.
  • Write down a timetable for the day of the party, counting back from party time. Leave plenty of time for food preparation, baking, cooling and decorating, setting the table, arranging flowers, planning music or games, and getting yourself and family ready!
  • You can do shopping for staples, like napkins, paper towels, and cleaning equipment, well ahead of time.
  • Clean, clean, clean! A clean house is not only welcoming, but you will feel more comfortable knowing that a guest isn't going to come upon an unexpected mess. The kitchen and bathroom are the rooms I pay special attention to.
  • Setting and decorating the table and the dining room for your party is really fun. If your dining room can be closed off, set it a few days ahead of time. Keeping kids and pets away from a set table is important, so close the doors!
  • On the day or two right before your party, it's a good idea to go over everything again to make sure you have all you'll need and that your timing is correct. There's nothing worse than realizing that you don't have an essential ingredient or serving utensils. You can prevent all of that with some planning.

    Go!

  • Don't be afraid to ask for help when planning your party. From the butcher at the grocery store to the florist, most people are happy to give advice. Think about hiring a high school student for help ahead of time with cleaning or shopping, or even help in the kitchen the day of the party.
  • Shop first. If you buy as much as possible well ahead of party time, you will be assured of best quality as well as a well-stocked pantry. You may have to revise the party menu if you can't find certain ingredients, and if you don't want to do this, you may have to order foods.
  • Write down all of the recipes you'll be making for the party, and the time it takes to make and bake, or chill or freeze them. Then count backward from serving time and decide when you want to start preparing the food. It's best to choose some recipes that can be made well ahead of time, and are just served cold or at room temperature, or heated at the last minute. Planning this well will help make sure that all of the foods are ready to eat at serving time.
  • Prepare foods that can be made ahead and store in the refrigerator or freeze.
  • Follow your timetable, go over lists and make sure to check off each task for the party as you complete it.
  • I like to set out each serving dish along with its utensil and place a small card next to it with the name of the food that it will hold. This way you can calmly take foods out of the oven or fridge and just place on the serving tray, then start eating!
  • Try to plan so you have very little to do on the actual day of the party. Take time to relax, take a bubble bath, go for a stroll, or sit in your beautiful, clean house and enjoy before the guests arrive.
  • And have fun! A relaxed host and hostess are key to the best party. If you're enjoying yourself, your guests will be happy and relaxed too.
  • This sample menu, with recipes and timetable, will help you plan your own party. You can adapt it to your own schedule, recipes, and parties by working backward from serving time. Choose your eating time, then subtract the time each recipe takes to bake and prepare. Write down your timetable, allowing extra time for possible problems, and build in time so you can relax too. Figure out what time you need to start preparing each dish, then follow your timetable carefully. I like to post my timetable right on my refrigerator so it doesn't get lost amid all the cookbooks and counter clutter. You'll have a great time at your party!
  • Timetable

    Two Days Before Party

  • Purchase food and supplies, except strawberries.
  • If melons aren't quite ripe, place together in closed paper bag on the countertop.
  • Set table if your dining room can be closed off, clean the house.
  • Prepare meat sauce for the Manicotti, cover and refrigerate.
  • Prepare salad dressing for Fruit Bowl, cover and refrigerate.
  • Prepare French Bread, wrap well and freeze.

Day Before Party

  • Prepare Chocolate Cake, cover well and store at room temperature.
  • Finish cleaning.
  • Check over recipes and make sure you have correct supplies and enough of each ingredient, as well as ice and drinks.
  • Purchase strawberries and other last minute items.
  • Prepare Manicotti, cover well and refrigerate.
  • Prepare Fruit Bowl (except for strawberries), mix with dressing, cover and refrigerate.

Morning of Party

  • Put last minute touches on table settings.
  • Arrange centerpiece.
  • Prepare crudites (fresh vegetables) for the Pesto Dip, arrange on platter, cover and refrigerate.
  • Prepare Pesto Dip, cover and refrigerate.
  • Take time for yourself, to relax, think about the fun you're going to have, go over your lists one last time.

Party Time

  • Welcome guests.
  • I like to have appetizers set out just as guests arrive. When the doorbell rings, pull out your prepared Pesto Dip and platter of crudites and set it on the coffee table in your living room.

Just Before Serving

  • Bake Manicotti.
  • Put French Bread, wrapped in foil, in oven for last 25 minutes of Manicotti baking time, on rack next to Manicotti.
  • Pour drinks on table, light candles.
  • Wash and dry strawberries; slice.
  • Pull Fruit Bowl out of refrigerator, add strawberries, and place on table.
  • Slice warm bread, arrange on platter.
  • Eat and have fun!

Thứ Ba, 15 tháng 12, 2009

Bánh canh ngọt

VẬT LIỆU VÀ CHUẨN BỊ:

- 600g bột gạo

- 1/2 đường thẻ nấu với 400g nước lã

- 1 tàu lá chuối

- 2 muỗng súp dầu ăn

300g dừa nạo

1 ống vani

100g mè rang chín đập dập

CÁCH LÀM VÀ TRÌNH BÀY (METHODS)

*Chuẩn bị :

Bột gạo: giã nhuyễn , rây kỹ, chế từ từ nước lã vào nhồi, nhồi vừa như bột bánh ít là được ( cho vào độ 2 chén nước lã ).

Bắc xoong nước sôi , lót một miếng lá chuối dưới đấy xoong , cho bột vào luộc, bột trong là được

Vớt ra để ráo nước , cho bột vào cối quết cho bột được mịn.

Lấy miếng lá chuối khác, thoa đều dầu ăn, cho bột lên cán mỏng độ 3mm, xắt thành sợi dài, ngang cũng độ 3mm để riêng ra cho bột không bị dính.

Dừa khô: cho nước ấm vào, vớt lấy một chén nước cốt

*Thực hiện :

Cho 400g nước lã vào xoong , bắc lên bếp nấu sôi , cho đường thẻ đã bẻ nhỏ vào, quậy tan, lọc sạch bụi, cho đường trở vào xoong nấu sôi trở lại .

Xong, thả bột bánh canh vào nấu, nấu cho đến khi bột chín trong là được , cho thêm chút vanị

Khi dùng múc bánh canh ra chén, chế thêm nước cốt dừa, rắc mè lên cho thơm.

Mứt lạc


Mứt lạc (đậu phộng) giòn, béo, thơm mùi vừng (mè).

Nguyên liệu:
- Lạc nhân: 500g
- Đường trắng: 300g
- Vừng trắng: 100g
- Cát đen


Thực hiện: Lạc chọn củ to đều, không sâu mốc. Cát đen đãi rửa sạch cho vào chảo gang rang cát cho thật nóng rồi bỏ lạc vào rang. Đảo đều tay cho tới lúc lạc chín giòn, đổ lạc ra rá, lắc sạch cát. Vừng đãi sạch, rang chín.

Cho đường vào chảo với một nửa bát con nước, đun nhỏ lửa và khuấy đều cho đường tan chảy. Khi đường chuyển mầu hơi ngà và bắt đầu châu lại trút lạc vào, dùng xạn đảo nhanh cho đường bám đều khắp mình lạc, rồi rắc tiếp vừng đã rang chín, trộn đều.

Trút lạc vào mâm có phết một chút dầu cho lạc khỏi dính, vừa tãi vừa bật quạt cho lạc nguội nhanh.

Khi lạc nguội, lớp bao ngoài chắc cho vào lọ thủy tinh đậy kín để giữ lạc cho thật giòn.

Theo VnExpress

Bánh Bao Chỉ



Bánh bao chỉ , nghe lạ tai ghê hen Người Việt thường làm trong những dịp lễ, tết.

1. Bột làm bánh:

Là loại bột xay ra từ nếp rang chín, còn có tên VN là bột khảo. Người ta rang nếp trong những cái nồi tròn bằng kim loại dày với nguồn nhiệt đủ làm cho hột nếp khi chín còn ở màu trắng chứ không vàng, sau đó đem xay cho mịn ở mức độ nếu để trên lòng bàn tay một nhúm nhỏ và thổi nhẹ là bột bay đi hết hoặc cho một ít vào ly nước, bột sẽ hòa tan hoàn toàn trong nước rồi sau đó mới lắng xuống đáy ly

Làm sao để có bột khảo thì bạn hãy thử dùng một cái máy rang xay cà phê kiểu dùng trong gia đình xem sao.

Dĩ nhiên đó phải là máy mới chưa qua sử dụng lần nào. Vo nếp cho sạch, phơi trải cho đến khi khô ráo hột nếp hoàn toàn, cho vào máy với số luợng cho phép, rồi mở máy vận hành với nhiệt độ rang và mức độ xay mịn ở mức đạt những yêu cầu như đã nêu trên là bạn sẽ có bột khảo.

2. Nhân bánh

Các bạn có thể làm nhân bánh bao chỉ với hai loại căn bản như sau.

- Nhân đậu xanh hoặc đậu đỏ: 200gr đậu xanh cà đã sạch vỏ, nấu chín như nấu cơm, trong khi còn nóng ấm dùng chày cối hoặc máy xay cắt có dao hình chữ S làm mịn nhuyễn; 100gr đường. Cho đường và đậu xanh tán mịn lên bếp, nhỏ lửa, đảo đều tay cho đến khi thấy đậu đặc lại là được.

- Nhân dừa nạo: 300gr dừa nạo; 200gr đường nấu với chừng 100gr nước vừa đủ cho tan đường. Cho dừa và nước đường lên bếp, nhỏ lửa, đảo đều tay cho đến khi thấy dừa khô lại, rắc vào chừng 2 hay 3 muỗng bột khảo, trộn đều để nhân có thể dễ dàng kết dính với nhau.

- Nhân các loại khác: Ngoài ra nếu có sẵn các loại đồ ngọt như mứt bí, mứt thơm, mứt mận cắt dạng hột lựu.thì tùy thích sử dụng, một cái bánh chỉ cần một ít để làm nhân.

3. Dụng cụ làm bánh

Khay, mâm sạch; muỗng đánh bột chuyên dùng hoặc máy đánh trứng có thố và muỗng đánh cũng được; những miếng nhựa dẻo mỏng (hoặc bằng kim loại mềm) có kích cỡ chừng 20x8cm chuyên dùng để nhào hay xắn bột; rây kim loại số nhỏ nhất. Hũ, thố thũy tinh miệng rộng, sạch để chứa bánh. Nếu bạn nào có chứng ra mồi hôi tay nên măng găng cao su mỏng khi làm bánh.

4. Làm bánh

- Nên tập từng ít một với chừng 150gr bột khảo; 150gr nước lọc nguội; nếu thích, cho vào nước lọc vài giọt tinh dầu hoa bưởi.

- Cho 50gr bột vào một cái tô hoặc thố của máy đánh trứng, châm nước vào từ từ, mở máy ở số nhẹ nhất hoặc đánh bằng tay thì dùng muỗng chuyên dùng khuấy đều tay, vừa châm nước vừa đánh bột thật nhuyễn mịn cho đến khi thành một khối nhão ướt như hồ và hoàn toàn không bị bột lợn cợn đóng óc trâu (óc trâu là một từ hay dùng của bếp VN để chỉ hiện tượng trong một hỗn hợp có bột mà bột không tan hoàn toàn, còn ở dạng lợn cợn những hột nhỏ thì hỗn hợp đó được gọi là bị đóng óc trâu). Số lượng nước dùng có thể hết 150gr hoặc không, điều này tùy thuộc vào chất lượng bột nở ít nhiều.

- Rắc ít bột khô thành một lớp mỏng đều lên mặt mâm hoặc khay để khỏi dính (tiếng hay dùng của bếp VN chỉ cho việc này là "áo bột"). Đổ phần bột hồ vừa khuấy xong lên lớp bột áo, một tay nắm miếng nhựa mỏng để nhồi bột, tay kia rắc từng ít bột khô một vào khối bột hồ, rắc đến đâu tay cầm miếng nhựa nhồi cho kỷ, đều tay và liên tục đến đó, phải nhồi cho phần bột khô tan đều hết vào trong khối bột nhão, từ từ khối bột nhão sẽ đầy lên và dẻo lại ở dạng mềm nhũn là được. Số lượng bột rắc thêm vào sẽ trong khoảng 40 - 60gr hoặc hơn kém chút ít, điều này tùy vào chất lượng bột nở ít nhiều chứ không thể nói chính xác là bao nhiêu.

5. Thử bánh

Ngắt một cục bột nhỏ bằng đầu ngón tay cái, khi ngắt ra thấy bên trong chỉ còn hơi ướt và bột phải mịn đều, vo tròn lại, khi vo khối bột phải nhanh chóng liền lạc chứ không bị tách ra, lăn bánh vào bột khô để bên ngoài bánh khô ráo hoàn toàn, để lên mặt bàn thấy khối bột đang từ hình tròn nhũn xuống thành hơi dẹp, nhấn tay vào thấy mềm lún xuống, để qua mươi phút, bột sẽ nở ra nữa nhưng vẫn mềm nhũn và vẫn ở dạng khối là đã nhồi bánh đạt yêu cầu. Việc thử bánh này và số lượng gam bột dành cho các bạn mới tập làm, nếu đã quen tay và có kinh nghiệm nhìn bột thì mỗi khi làm có thể nhồi một số bột nhiều hơn. Nếu bánh bị chai là do thêm bột quá nhiều hoặc không nhồi đều tay, nên bỏ đi và tập làm lại để tự rút kinh nghiệm.

6. Bắt bánh và bảo quản bánh

- Cho vào hũ, thố một lớp bột khô chừng 1 - 2 phân.

- Tùy ý chọn loại nhân, ngắt ít bột cho đều tay, nặn mỏng ra, cho vào khoảng ½ muỗng cà phê nhân dừa, đậu. hoặc một viên nhỏ mứt bí, mứt thơm... vo tròn lại cho chặt tay, viên bánh bao thường chỉ nhỉnh hơn ngón tay cái một chút, thả bánh vào hũ bột, khi bánh bỏ vào được một lớp lại rắc ít bột khô phủ lên bánh, cho đến lớp bánh sau cùng vẫn phủ bột chi kín. Mỗi khi ăn dùng kẹp gắp bánh ra và rủ cho phần bột bám ngoài rơi hết. Bánh bao chỉ chỉ là bột nhồi với nước cho nên không để lâu được, chỉ làm ăn trong ngày.

(Theo NVX)

Bánh bột báng



Chỉ dẫn cách làm nhân bánh, vỏ bánh, hấp bánh , nước cốt ăn kèm ...


Bánh bột báng nước cốt dừa

I. PHẦN NHÂN BÁNH (Tùy thích làm nhân bánh với các loại nhân khác nhau.)

1. Nhân đậu xanh

- 150 gram dừa nạo. 250 gr. đậu xanh cà vỏ.

- Nấu chín đậu như nấu cơm hoặc ngâm trong nước nóng qua 2 giờ rồi hong chín mềm bằng xửng. - Quết nhuyễn đậu bằng chày cối hay dùng máy xay làm mịn đậu.
- Trộn với 100 gr. đường, dừa nạo, bắt lên bếp, nhỏ lửa, dáo (*) đậu cho ráo, để nguội, chia đều, nắn thành viên tròn chừng 3 phân.

2. Nhân khoai

Có thể thay đậu xanh bằng khoai môn, khoai lang, khoai tây... cắt miếng nhỏ, hấp chín, tán nhuyển, trộn đường rồi dáo lại.

* Phần nhân bánh tuỳ thích dùng dừa nạo hay không hoặc thay bằng ít nạc sầu riêng chín mềm, nhân sẽ có mùi vị khác.

II. VỎ BÁNH


(Bột trộn trước khi hấp)

- 100 gram bột báng, cho vào một rây kim loại, rửa xả dưới một vòi nước cho sạch.
- Nấu sôi chừng 1 lít nước trong một nồi có dung tích khoảng 2, 5 lít, thả bột báng vào, để sôi nhỏ lửa khoảng mươi phút, tắt bếp, để bột báng ngâm trong nước nóng khoảng một giờ hay cho đến khi nở lớn và hột bột báng trở trong đều tất cả, đổ qua rây cho ráo nước, để nguội và phải làm ngay khi bột còn ướt.
- Sau khi nấu cho nở mềm, tuỳ bột báng nở ít nhiều, thí dụ được chừng 1 chén thì chuẩn bị khoảng 1, 5 chén bột năng.
- Cho bột báng ra một cái khay, để riêng ra một ít dùng để thêm vào nếu cần. Rắc bột năng từ từ vào bột năng trong khay, nhồi nhẹ tay, vừa nhồi vừa rắc bột từng ít một cho đến khi thấy có thể nắn hổn hợp thành khối dẽo dễ dàng, tuỳ chất lượng của cả hai loại bột, không nhất thiết phải dùng hết số bột năng nhưng ngược lại có thể phải thêm chút ít nếu cần. Khi nhồi nếu thấy khô quá thì thêm phần bột báng đã để riêng vào cho hổn hợp ướt trở lại.

* Ngâm nấu bột báng bằng nước thường là cách làm truyền thống của món bánh này, nếu dùng sữa tươi hoặc nước có pha hương liệu, màu… bột báng sẽ có màu và mùi theo vật liệu sử dụng. Lưu ý nhỏ lửa khi nấu sữa tươi vì sữa rất dễ sôi trào.

III. LÀM BÁNH


(Sau khi hấp)

- Dùng một cái muỗng súp để lường bột cho đều từng phần, xoa đầu ngón tay với ít bột năng khô cho khỏi dính, múc từng muỗng bột đã trộn dẽo cho vào tay, nặn mỏng ra chừng một phân, cho một viên nhân đậu vào, nắn tròn lại cho kín. Nếu khéo tay có thể làm phần vỏ bánh cho mỏng mà không bị rách. Nắn bánh thành viên tròn chừng 5 phân là vừa. Trong khi làm nếu thấy bánh bị nhão, khó làm thì để qua vài phút cho hổn hợp bột khô bớt.

- Chuẩn bị xửng hấp nhiều nước.
- Dùng dĩa sứ hay khay kim loại, quét một lớp dầu ăn thật mỏng lên mặt khay dĩa cho khỏi dính bánh, sắp thưa bánh cách nhau chừng 4-5 phân, không xếp chồng các viên bánh lên nhau, cho bánh vào xửng, đậy nắp, hấp khoảng mươi lăm phút sau khi nước sôi, quan sát thấy bánh nở trong suốt, lớn gấp rưỡi trước khi hấp là được. Lấy bánh ra, để bánh trong khay dĩa cho nguội đến khi mặt bánh se lại mới lấy ra, bánh sẽ chắc đẹp. Bánh sau khi nguội, khô mặt có thể sắp chồng lên nhau, đậy bằng khăn mỏng thưa, không đậy kín.

IV. NƯỚC ĂN KÈM

1. Nước cốt dừa: Món bánh bột báng truyền thống chỉ dùng nước cốt dừa ăn kèm.

- Dùng một túi vải mỏng cho vào 300 gram dừa nạo với 1/4 lít nước ấm, nhồi vắt lấy nước cốt, để riêng. Cho vào lần hai chừng 3/4 lít nước vắt lấy nước dảo.
- Lấy riêng một chén nước dừa dảo, cho vào 1 muỗng súp bột năng, khuấy tan.
- Nấu sôi phần nước dảo còn lại, cho vào chừng 70 gram đường (tuỳ ý gia giảm chút ít) + ¼ muỗng cà phê muối, nấu tan, vừa châm chén nước bột vào từ từ vừa khuấy đều tay cho hổn hợp hơi sệt lại là được, châm phần nước cốt vào, để vừa chớm sôi lại là tắt bếp.
- Nước cốt dừa tuy ăn lạnh không thích hợp lắm nhưng sau khi làm phần nước cốt dừa chừng vài giờ phải bảo quản trong tủ lạnh vì nước cốt dừa rất mau chua. Có thể làm nóng lại bằng lò viba nếu cần.
- Ở khâu nấu nước cốt dừa đừng cho bột năng trực tiếp vào nước dừa dảo và nấu trên bếp, các bạn sẽ không thể nào canh cho hổn hợp có độ sệt như ý.
- Tùy thích dùng nước cốt dừa đóng lon, nấu lại và thêm đường muối tùy ý; dùng nước cốt dừa đóng lon tuy không ngon bằng nhưng sẽ lâu bị chua hơn dùng dừa tươi vì hàng đóng lon luôn có chất bảo quản.

2. Nước sữa hoặc nước trái cây các loại:

- Chuẩn bị 100 cc. nước lọc hoà tan với 1 muỗng súp bột năng.
- Nấu sôi nhẹ chừng 200 cc. sữa tươi tùy ý có đường hay không, vừa châm nước bột vào từ từ vừa khuấy đều tay cho đến khi có độ sệt tuỳ ý, để nguội.
- Dùng nước ép trái cây các loại, thêm đường, nấu sôi và làm sánh lại với nước bột năng.

* Có thể thay bột năng bằng bột bắp nhưng hỗn hợp sẽ đục, không trong đẹp.

V. TRÌNH BÀY MÓN ĂN



- Cho các viên bột báng ra dĩa sâu lòng, tùy ý chan ít nhiều nước cốt dừa lên. Rắc đậu phụng rang hay mè rang giả mịn nếu thích.
- Trước khi ăn hãy chan nước cốt dừa vào rồi dọn ngay, đừng chan trước nước cốt dừa vào bánh rồi để qua nhiều giờ, món ăn sẽ trở chua.
- Nếu thay nước cốt dừa bằng sữa hay nước trái cây thì có thể dùng mứt cherry, dâu… để trang trí thêm.

C.T

(*)

Dáo đậu: là từ chuyên dùng của bếp Việt. Khi cho đường vào đậu sẽ bị ướt. Cho đậu lên bếp, dùng đũa tre hay muỗng gỗ khuấy đều tay và liên tục cho đến khi đậu ráo và thành dẽo mịn.

BÁNH DẦY

Bánh Dầy | In |
I. CÁCH LÀM BÁNH DẦY

1. Vật Liệu:
- 1 gói bột nếp
- 1 teaspoon muối
- nước lạnh hay nước hơi âm ấm
- Lá chuối để lót bánh - cắt hình vuông
- Dầu ăn để bôi lá chuối
2. Cách làm:
- Bắc nồi nước sôi. Trong khi chờ nước sôi thì mình đi trộn bột.
- Trộn muối vô bột
- Chế nước từ từ vô bột. Dùng spatula trộn đều. Khi bột hơi dính lại thì nhồi bằng tay. Thấy bột hơi mềm là được.
- Bắt viên tròn như trong hình. Mấy sis coi bột như trong hình là vừa.
- Bôi tí dầu lên lá, đặt viên lên. Cho vô xửng
- Nước sôi thì bắc xửng lên. Hấp với lửa vừa, đừng hấp lửa to quá, bánh sẽ chảy tè le.
- Cục bột hơi trong lại (chừng 10') là bánh chín. Lấy ra, cắt bớt lá chuối chung quanh để cho gọn.
- Cho miếng chả quế vô giữa, kẹp 2 miếng bánh 2 bên. Khi ăn thì mới lột bỏ lá chuối.
II. CÁCH LÀM CHẢ QUẾ DÃ CHIẾN
- Trộn tí bột quế (cinnamon powder) vô giò sống, quết đều. Bắt thành từng miếng tròn dẹp. Đem chiên vàng.

By Chom Chom

Sứa cuốn tôm thịt


Cuốn đều, đĩa cuốn ngoạn mục ăn giòn, vị hấp dẫn chua, ngọt, cay, thơm cân đối vừa ăn.
Nguyên liệu: (2 đĩa)

- Sứa khô: 300 g.
- Tôm tươi: 300 g.
- Thịt vai nạc: 200 g.
- Dưa chuột: 2 quả.
- Gừng ngâm chua (có thể mua tại các hàng bán mắm, đồ chua, kim chi...): 50g
- Hành tỏi băm: 1muỗng cà phê.
- Hành tươi: 100 g.
- Rau mùi: 1 bó.
- Nước mắm, dấm, đường, chanh, ớt, cà cuống


Cách làm:

Ngâm sứa vào nước, một giờ sau rửa sạch cát sạn, chần qua nước sôi có gừng, để ráo thấm khô, cắt miếng 3x6 cm.Tôm luộc chín bóc vỏ.
Thịt ướp nước mắm, đường, muối, tiêu, bột ngọt, hành tỏi băm nhỏ, rán chín vàng, thái bằng 1/3 miếng sứa.
Dưa chuột thái tương đương với thịt bóp muối vắt ráo, ngâm vào dấm đường. Hành tươi chần qua nước sôi, cắt riêng phần dọc màu trắng khoảng 5cm, chẻ mỏng.
Lấy thịt, tôm, dọc hành, gừng, dưa chuột mỗi thứ một miếng với một nhánh mùi để vào miếng sứa cuốn tròn lại, quấn lá hành bên ngoài. Bày vào đĩa, ăn nguội. Chấm nước mắm, chanh, tỏi, ớt có pha vài giọt cà cuống.

(Sưu tầm và chỉnh sửa)

Rượu nếp than - rượu nếp cẩm và cơm rượu

Cơm Rượu

Ở VN người ta dùng hai loại nếp để làm cơm rượu.
1. Loại nếp thường có màu trắng đục, tùy loại ngon dở, hột to nhỏ người ta gọi tên là nếp ngỗng, nếp ngan v.v... Loại nếp này nấu xong dẻo hột, dính, sắc trắng đẹp. Hay dùng làm cơm rượu theo cách vo thành viên tròn mà nhiều người vẫn gọi là cơm rượu làm theo cách người Nam


2. Loại nếp lức có màu nâu đất, khi nấu xong cho xôi ở dạng khô hạt, rời, khá cứng. Loại nếp này hay dùng làm món cơm rượu theo cách người Bắc, cho ra thành phẩm có dạng khá tơi hạt và hạt cơm rượu vẫn còn đủ cứng để khi ăn có thể nhấp nháp từng hột cơm thấm đẫm vị rượu.

3. Nếp cẩm có màu tím đỏ dùng làm thành món rượu nếp có màu đỏ tím. Sau khi làm xong hạt nếp phân huỷ thành dạng bột, chủ yếu là lấy rượu để uống chứ không còn dạng cơm như hai món cơm rượu trên.(Nếp than có tới 2 loại: Loại than lợt (đỏ đậm) khi nấu rượu sẽ thành màu đỏ. Loại than đen (tím đen) khi nấu rượu sẽ thành màu tím đậm. )

B. Men để làm cơm rượu:

Ở VN, căn bản chỉ sử dụng hai loại men dạng viên. Muốn là cơm rượu người ta dùng loại men gọi là men ngọt. Còn muốn nấu rượu đế (rượu trắng) thì dùng loại men đắng. Thị trường men đắng VN còn có nhiều loại men khác của Thái, Singapore nhưng nhiều và "dữ dằn" nhất là men Trung Quốc không những dạng viên mà còn men dạng nước, dạng dẻo có chứa chất cồn công nghiệp trong men. Loại men ngọt thì "hiền lành" hơn, có bán ở tất cả hàng chợ lớn nhỏ, nhưng thí dụ như ở chợ Bến Thành Sài Gòn chẳng hạn, các bạn có thể tìm thấy vài chục thương hiệu men ngọt khác nhau, chất lượng khác nhau và phân lượng sử dụng khác nhau. Thông thường người bán sẽ hướng dẫn cho bạn một kí nếp thì dùng bao nhiêu men thì vừa nhưng sẽ còn tùy vào xôi bạn nấu mềm hay cứng, thời tiết nóng hay mát. Không sao đâu các bạn, chúng ta vẫn có "bí quyết" là làm hư thì... làm lại rồi mà!


VẬT LIỆU


1. Cơm rượu nếp viên làm bằng nếp thường:

- Chuẩn bị hũ lọ thũy tinh rộng miệng, có nắp đậy kín. Rửa sạch, để ráo.
- 1kg nếp ngon, đãi vo sạch sạch, nấu chín thành xôi. Lưu ý chọn loại nếp đã quen nấu cho xôi chín ngon, vừa ráo chứ không nhão. Nếu chưa quen nếp, khi nấu cho nước vừa sấp mặt nếp, nước sôi hạ lửa nhỏ liền và đảo đều nếp, để sôi nhẹ cho đến khi cạn, đậy nắp kín để xôi chín. Nếu sử dụng nồi cơm điện thì không có cách nào khác là phải nấu thử một hai lần để cho nước vừa đủ.

- 50gr viên men ngọt giã nhuyễn mịn. Phân lượng này là thông thường vì còn tùy chất lượng men. Có thương hiệu men hướng dẫn sử dụng bằng phân lượng 3 - 5 viên cho một kí nếp chứ không tính bằng trọng lượng. Điều này không quan trọng vì phải làm thử mới biết được chất lượng men.

- Pha loãng 1 muỗng cà phê muối + 1 chén nước.

- Bới xôi ra mâm, khay... trải mỏng xôi ra cho xôi mau đi hơi, rắc đều men lên mặt xôi, dùng đũa trộn thật đều, nhúng ướt tay trong chén nước muối, vo xôi trộn men thành từng viên tròn cỡ đầu ngón tay cái, khi khô tay lại nhúng nước muối cho ướt, sắp đều xôi viên vào trong hũ lọ thủy tinh nhưng chỉ cho đầy vào khoảng 3/5 dung tích hũ, đậy kín.
Tùy chất lượng men, sau 3 - 4 ngày, trong hũ cơm rượu sẽ tự dậy nước và mùi thơm rượu. Để qua đến ngày thứ ba mà không thấy xôi dậy mùi rượu và tiết ra nước là chất lượng men kém hoặc ít. Giã nhuyễn thêm 1 - 2 viên men rồi cho vào hũ cơm rượu, để thêm qua một ngày nữa nếu vẫn không thấy tiết ra nhiều nước, dậy mùi rượu là men xấu hoàn toàn. Làm lại và đổi loại men khác. Nếu lượng men dùng nhiều quá thì có thì cơm rượu có mùi gắt chứ không dịu thỉ làm lại và giãm bớt chút ít men.
- Tùy thời tiết, trời càng nóng cơm rượu càng mau được. Ở vùng cao, nhiệt độ thấp người ta thường để hũ cơm rượu gần bếp để ủ nóng. Cơm rượu sẽ đạt đến nồng độ rượu cao nhất trong một ngày nhất định vào khoảng ngày thứ năm hay thứ sáu, tùy chất lượng men. Thử xem nếu thấy viên xôi mềm ngấu là dùng được. (Nếu muốn lấy nhiều nước, cho thêm nước đường -150gr/nửa lít nước - để nguội vào hũ cơm rượu tùy ý nhưng đừng cho nhiều quá, vị rượu sẽ lạt đi) Sau đó cơm rượu sẽ dịu đi và chua dần. Nếu có nhu cầu muốn làm cơm rượu ăn thật ngon vào một ngày chính xác nào đó phải làm thử trước chỉ với một loại men, một loại nếp.
- Cơm rượu làm chủ yếu dùng để ăn viên xôi ngấu mềm với ít nước rượu hoặc tùy thích rắc vào ít xôi vò. Nếu chỉ muốn lấy nước rượu nếp làm món uống thì khi cơm rượu đã được và phải đúng lúc chưa có vị chua, lược vắt lấy nước rượu rồi hoà thêm rượu đế vào với phân lượng 1 lít nước cơm rượu + 100cc rượu trắng, bảo quản trong tủ lạnh có thể để được khá lâu, khi uống pha thêm chút nước đường.
- Muốn lấy nước cơm rượu để làm bánh bò thì phải chuẩn bị vật liệu và lấy nước cơm rượu ngày nồng độ nhất để làm.

2. Cơm rượu nếp lức:


- Nếp có màu nâu đất lạt. Cách làm như nếp thường (phân lượng 1kg nếp) nhưng lưu ý vài điểm sau:
- Nếp lức khó nấu cho chín rền hơn là nếp thường, khi nấu cần nhiều nước hơn và phải nấu thử nếu chưa quen để nấu xong thì hạt nếp phải chín thật đều nhưng không nở bung thì làm cơm rượu mới ngon và đẹp.

- Nên vo nếp và ngâm qua 6 giờ rồi hong bằng xửng thì hạt nếp dễ chín đều hơn.
- Hạt nếp lức cứng nên phải sử dụng lượng men gấp rưỡi so với làm bằng nếp thường.
- Không vo xôi thành viên mà sau khi trộn đều men chỉ cho xôi vào hũ, thố và đậy kín.
- Cơm rượu nếp lức không tiết ra nhiều nước như làm bằng nếp thường.
- Thời gian nếp lức ngấu rượu lâu hơn nếp thường và khi ngấu thì hột cơm rượu khá rời hạt chứ không dính vào với nhau nhiều thì mới đạt yêu cầu.
- Cách ăn truyền thống của cơm rượu nếp lức là khi cơm rượu đúng mức, người ta xới riêng phần xôi ngấu rượu ra, tải nhẹ tay cho hột xôi tơi ra, để riêng. Chắt lấy phần nước rượu cho vào chai để riêng, khi ăn mới xới xôi rượu ra từng cái chén nhỏ và châm ít nước rượu cho vừa đủ ướt xôi và người ta ăn cơm rượu nếp lức bằng cách nhấm nháp từng hột.

3. Rượu nếp than (nếp cẩm).

Nếp có màu tím đỏ. Cách làm như với nếp lức (phân lượng 1kg nếp) nhưng thời gian sẽ để lâu hơn với mục đích lấy nước rượu để uống.

Lưu ý vài chi tiết như sau:
- Cho xôi đã trộn men vào 2/3 thể tích vật chứa như hũ , lọ + nửa lít rượu trắng trên 40 độ. Đậy kín để ở chỗ thoáng mát, không có ánh sáng chiếu trực tiếp vào, chỗ bóng tối càng tốt.Để qua 15 - 17 ngày quan sát thấy hột xôi chuyển thành dạng bột hoàn toàn và lắng xuống đáy hũ thì nhẹ tay chắt lấy phần nước rượu trong ở trên ra vật chứa khác (phần rượu có chất bột để riêng *) đậy kín rồi để thêm 15 ngày nữa vẫn trong chỗ thoáng mát, không có ánh sáng... là uống được.
Chất lượng rượu sau khi làm ngọt nồng hay lạt gắt là tùy chất luợng nếp và rượu trắng đổ vào. Tùy ý cho thêm nước đường và rượu trắng để thay đổi chất lượng rượu. - Tùy chất lượng nếp, nếu quan sát thấy xôi biến thành bột đúng ngày, chắt lấy phần nước trong ra thì rượu sẽ ngon, để lâu hơn, tinh bột sẽ làm cho rượu có ít nhiều vị chua.
- Phần rượu bột có thể dùng rượu rượu đế pha thêm làm thành một thứ rượu nước dảo. Chú ý: Cơm rượu có thành công không, là do viên men của bạn cũ hay mới. Ctly đã làm qua, nhưng men cũ quá sẽ không thành cơm rượu, cho nên các bạn nên dùng men mới cho chắc , kẻo công trình làm xong mà không được như ý thì buồn lắm đó. Cơm rượu thường dùng với xôi vò.

4.Rượu nếp Cẩm


- Người ta hay nói rượu cẩm hạ thổ bách nhật là rượu nếp làm bằng nếp than chôn dưới đất một trăm ngày. Sở dĩ dùng chữ cẩm là để chỉ cho lá cẩm, một loại lá khi nấu cho ra nước màu đỏ tím rất đẹp hay dùng nấu xôi, làm bánh trái các loại. Xôi nấu bằng nếp than, khi làm rượu xong cho màu rượu rất giống màu lá cẩm nấu ra. Còn chôn dưới đất là một hình thức ủ cất truyền thống, đơn giãn những loại rượu ngắn ngày của vài quốc gia Á đông. Hình thức này tương tự ở châu châu Âu người ta ủ rượu trong những hầm sâu (cave) dưới đất.

Mục đích để rượu trong một môi trường, nhiệt độ thích hợp sẽ làm cho rượu ngon hơn. Nếu ở chung cư cao tầng thì lấy đất đai đâu ra mà hạ thổ hũ rượu chỉ có hai ba lít? Có đục nền nhà ra thì bên dưới cũng là phòng của người khác. Vẫn có cách để bạn " hạ thổ" hũ rượu của bạn như sau: Sau khi chiết lấy nước rượu trong và cho vào hũ khác, đậy kín nắp, để hũ rượu vào một cái sô vừa đủ, châm nước lạnh vào sô ngập ngang cổ hũ rượu, dùng một cái bao hay túi nylon trùm lên miệng cái sô.
Như vậy hũ rượu của bạn hạ thủy chứ không phải hạ thổ, tuy cũng có hiệu quả nhưng đây là cách làm ở Sài Gòn, xứ nhiệt đới. Còn các bạn ở những quốc gia mà quanh năm lạnh buốt thì đừng làm theo mà hũ rượu của bạn có thể đóng băng luôn chứ không phải là hạ thủy nữa. Chỉ cần làm sao giữ rượu trong môi trường có nhiệt độ từ 18 - 25 độ C, không để ánh sáng chiếu trực tiếp vào. Kiên nhẫn chờ qua ba tháng , bạn sẽ có hũ rượu ngon.
- Ở nước ngoài nếu không có rượu đế để pha vào thì các bạn có thể dùng các loại ruợu trắng khác như vodka, gin.Tuy hương vị sẽ không đồng nhất nhưng có thể giúp cho hũ rượu nếp cẩm của bạn không bị chua nhanh.
Còn say thì bảo đảm... lăn quay!

Cơm rượu nếp cẩm - món ăn bổ dưỡng
bài của BS Vũ Nguyên Khiết, LLy lấy từ đây:
Nếp cẩm dùng để làm cơm rượu vẫn còn nguyên lớp vỏ lụa và lớp cám nên rất giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein, lipid, các nguyên tố vi lượng và vitamin (nhất là vitamin B1). Ngoài tác dụng bồi bổ cơ thể, cơm rượu nếp cẩm còn giúp ăn ngon miệng, kích thích tiêu hóa.Ngoài ra, y học cổ truyền cũng thường dùng cơm rượu nếp cẩm để dẫn thuốc vào tỳ vị và thận kinh. Sau đây là một cách chế biến cơm rượu nếp cẩm để dùng dần:

Chuẩn bị:
Gạo nếp cẩm lức (chỉ xay bong vỏ trấu, không giã) 1 kg, rượu trắng 1 lít, men rượu 100 g (2 bánh men).

Cách làm:
Gạo nếp cẩm nhặt hết thóc, sạn, vo sạch rồi nấu thành cơm (chỉ cho ít nước xăm xắp). Cơm chín đổ ra khay sạch, tãi mỏng cho mau nguội.

Men rượu giã nhỏ, chia làm 2 phần, lấy một phần trộn vào cơm nếp khi còn ấm. Sau đó cho cơm nếp vào lọ thủy tinh hay vò sành (rửa sạch, phơi khô), cứ rải một lớp cơm nếp cẩm lại rải một lớp mỏng men rượu (phần còn lại).

Đậy nắp lọ lại, sau 3 ngày mở ra, cho thêm 1 lít rượu trắng vào rồi tiếp tục đậy kín nắp trong 20 ngày nữa. Sau đó đem cơm rượu ra, chắt lấy nước rượu lên men, vắt bỏ xác gạo nếp, chỉ dùng nước. Nước rượu lên men này có màu đỏ tím, thơm, vị ngọt.

Những người tiêu hóa kém hoặc chán ăn nên dùng nước cơm rượu mỗi ngày 2 lần trước bữa ăn, uống mỗi lần một chén nhỏ (50-60 ml).


RƯỢU

Rượu Bàu Đá – Đệ Nhị Danh Tửu

Bầu Đá mà nhấm mực khô
Có về âm phủ, (cũng) đội mồ mà lên

Không biết câu ấy có từ lúc nào mà làng nhậu ở Bình Định luôn nhắc nhở mỗi khi lâm cuộc (rượu).
Theo sự phỏng đoán của chúng tôi thì đây là một câu ca dao mới, rất mới vì lẽ rượu Bầu Đá mới xuất hiện chừng dăm ba chục năm trở lại đây. Xuất xứ câu nói vui này có lẽ từ dân lưu linh ở đất võ, nó phảng phất giọng điệu của nhà văn, nhà ẩm thực họ Nguyễn. Tôi còn nhớ đại để: Sống ở dương gian không ăn miếng dồi chó, chết xuống âm phủ không biết có hay không? Thảo nào, dân nghiện rượu, nhâm nhi con mực khô với rượu Bầu Đá rất hấp dẫn kia, đến nỗi dù có chết rồi vẫn đội mồ sống lại cũng là lẽ nói vui có thể chấp nhận được.
Xin mời bạn về Bình Định - Quy Nhơn, đi một vòng bạn sẽ thấy nhan nhản những tấm bảng đặt trước cửa hàng rượu Bầu Đá. Chưa biết rượu ngon đến mức nào nhưng chỉ thấy những tấm quảng cáo rất bình dân kia cũng đủ lôi cuốn bạn rồi. Danh tiếng thứ rượu này vang dội, đắt hàng đến nỗi các quán cóc, dù không phải rượu Bầu Đá thứ thiệt cũng cứ ung dung lên bảng rượu Bầu Đá. Cái cảnh treo đầu dê bán thịt chó trở thành bình thường. Thế mà người ta vẫn chấp nhận.
Người ta ca tụng cái vị ngon, thơm của nó. Đây là rượu nấu thủ công như rượu Làng Vân ngoài Bắc hay Nàng Hương trong Nam. Bầu Đá là tên cái bàu, xung quanh bờ chập chùng toàn loại đá núi nhẵn nhụi vì do nước suối bào mòn và chảy vào đó. Bàu ở xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn. Con suối không lớn nhưng quanh năm đều có nước chảy rỉ rả. Dân làng lấy nước ở đấy dùng trong sinh hoạt, kể cả việc nấu rượu. Rượu nấu trong nồi đất lớn, dụng cụ chưng cất toàn bằng tre nức, không dùng đồ kim loại. Có lẽ vì thế mà rượu thành đặc biệt chăng?
Lúc đầu rượu chỉ dùng ở địa phương. Một hôm có đoàn khách lạ trong đó có cả người Nam, Bắc. Dân làng đãi bữa nhậu rượu Bầu Đá và khô mực. Cái ngon được xác nhận, ca tụng hết lời, vài chú sâu rượu dám bảo rằng Whisky ngoại không bì kịp. Rượu Bầu Đá ngon, thơm nồng mà không bị đắng, càng uống càng ngọt. Cái say cứ từ từ thấm vào khiến con mắt như muốn nhắm lại. Ngủ một giấc, trong cơn say thấy mình lâng lâng, bồng bềnh.
Rượu Bầu Đá là thế, dân lưu linh không mê sao được, nhất là khi có con mực khô đưa cay. Món mực khô vừa ngon ngót, ít hao mà lại rẻ nữa. Cao giá lắm cũng chỉ đến mười ngàn là có con mực to bằng bàn tay xòe. Năm ba người bạn gặp nhau kéo vào quán cóc, dưới tán cây đa, cây đề cùng nhau làm vài xị. Rượu Bầu Đá rót vào dĩa, đánh xoẹt que diêm, lửa rượu xanh cứ nhập nhòe. Huơ huơ con mực khô vài phút là có món nhậu tuyệt diệu. Mực vừa giòn, vừa dai, càng nhai càng ngọt. Tợp một ngụm, cái ngọt cứ đọng mãi trong hầu. Cứ thế cho đến lúc đỏ mặt, mềm môi chén mãi tít cung thang. Ai muốn về thì về, ai muốn ngủ thì ngủ. Ngủ cho quên mệt mỏi sau những ngày lao động vất vả, nếu có ai buồn thì ắt cái buồn cũng theo Bầu Đá mà tan biến. Đời sẽ đẹp biết bao từ trong mơ cho đến khi tỉnh giấc.
Nếu như miền Bắc có rượu Làng Vân, miền Nam là rượu Gò Đen thì miền Trung có rượu Bầu Đá. Rượu Bầu Đá từng được thi sĩ Tản Đà phong danh hiệu "Đệ nhị danh tửu", bởi vị ngon đậm đà của rượu. Trong thời buổi kinh tế thị trường nhiều người vì lợi nhuận đã đánh mất chất lượng rượu. Tuy vậy, hiện nay nhiều người dân ở xã Nhơn Lộc (An Nhơn) vẫn quyết tâm giữ "lửa" cho làng nghề.

Để có sản phẩm rượu Bầu Đá chất lượng, đòi hỏi người nấu thực hiện nhiều công đoạn rất phức tạp. Từ các công cụ như ống dẫn nồi hơi làm bằng tre, đồ hứng rượu làm bằng vại sành được bịt kín lại khi rượu vào, lửa nấu riu riu... Người nấu nghe nhịp rơi của rượu mà thêm hoặc bớt lửa. Với phương pháp nấu thủ công kết hợp với nguồn nước đặc biệt trong vùng là những yếu tố góp phần làm cho rượu Bầu Đá trở nên nổi tiếng khắp mọi miền.

Về xóm Bàu Đá thôn Cù Lâm xã Nhơn Lộc huyện An Nhơn, may có lần chúng tôi được gặp một cụ ông đã 92 tuổi bên cạnh ngôi miếu cổ có tên là Miễu Bàu Đá cạnh cái bàu nước mang tên Bàu Đá.Chính cái bàu nước này đã cung cấp cho rượu một cái tên bất hủ. Ông kể, nó là một bàu nước như giọi bàu nước khác ở làng quê Bình Định, nơi gia đình ông được đánh bắt, câu, tát để làm tươi những bữa cơm quê. Trong bàu, có đủ loại rô, trê, chép, diếc, tràu, lươn, chạch... Nhưng bây giờ bàu đã cạn, ông và con cháu dùng để trồng rau muống!

Rượu Bàu Đá được các gia đình quanh vùng cất từ gạo, như một thứ nghề gia truyền. Từ xưa đến nay rượu Bàu Đá chính hiệu vẫn được chưng cất qua quy trình thủ công chứ chưa hề được sản xuất trong nhà máy công nghiệp tối tân như các loại rượu danh tiếng trên thế giới. Mà rượu Bàu Đá danh tiếng là ở cái sự thủ công ấy, ở đôi quang gánh tre mây cô thôn nữ gánh ra chợ làng, ở cái nậm sành, nậm đất, vò thạp thô sơ giấu trong lòng nó dòng lửa bằng nước. Ấy đấy, với rượu Bàu Đá chân chính, ta có thể diễn tả như vậy khi chế một ít rượu vào khô mực, khô cá và bật diêm lên. Trả lời ngọn lửa diêm là một ngọn lửa trong trẻo viên mãn bùng lên từ rượu tẩm, đủ sức làm thơm đĩa mồi truyền thống. Có lần tôi đã chứng kiến mấy ông bạn nông dân ngồi trên bờ ruộng nướng cua cá bằng cỏ có tẩm thêm ít rượu Bàu Đá cho bén, cho thơm. Rượu Bàu Đá có lửa, đã đành. Rượu Bàu Đá còn có cả băng tuyết. Thật đấy, sờ vào da chum da bình đựng rượu là mát lạnh tay. Một giọt rượu nhỏ lên da, cái mát lạnh truyền đến tận tim - ấy là thưởng rượu bằng xúc giác. Rót rượu Bàu Đá phải biết cách nhấc vòi cao lên một tí, tiếng rượu mới thánh thót như một hợp âm huyền diệu; thính giác bắt đầu nhập cuộc. Chính độ cao thấp của vòi rượu quyết định vẻ đẹp của chén rượu. Chén rượu đầy đặn mà vẫn không tràn gọi là vun. Thị giác sẽ no nê bởi cái sống động của tăm rượu như có con cá sống nằm thở ở đáy chén. Nâng chén rượu ngang môi chưa uống vội, hãy nheo mắt tận hưởng mùi thơm tỏa riu riu khắp mặt mày qua những sợi khói vô hình. Nhấp nhẹ một chút, bọt sủi tăm đóng cườm quanh miệng, lặng nghe vị giác lâng lâng, ngấm dần, uống đến đâu biết đến đấy. Cái nồng nàn, cái ý vị không tả nổi, nhất thiết phải "khà" một tiếng, thật là đã vậy! Xúc giác, thính giác, khứu giác, thị giác, vị giác - ngũ quan thưởng rượu.

Mùa hè thì mát, mùa đông thì ấm - đó là biệt tính của rượu Bàu Đá. Người bị cảm nhiễm mưa nắng, cách chữa công hiệu nhất là tới một lò rượu, xin phép chủ nhà rồi tự tay hé giở nắp nồi, đón lấy hơi rượu xông lên nghi ngút. Từng chân tơ kẽ tóc mồ hôi túa như mưa. Lau khô một lượt. Thế là khỏe như thần. Người Bình Định trong nhà luôn có góc rượu Bàu Đá ngâm tỏi hoặc ngâm tiêu đề phòng gió máy, đầy hơi lạnh bụng. Con nhà võ thường ngâm thuốc võ bí truyền tùy từng môn phái để dùng.

Rượu Bàu Đá Bình Định – Đặc Sản Ta

Giai Thoại

Chung quanh rượu Bàu Đá, người ta thêu dệt nhiều huyền thoại. Có người bảo nó là gốc rượu Chàm, dân Chàm xưa nấu để tiến vua. Có người bảo nó là rượu lưu dân, bắt đầu từ thời mở cõi. Có người kể là nó có xuất xứ sớm hơn. Một kẻ sĩ bất phùng thời cùng một hào kiêu sa cơ lỡ vận kết bạn với nhau trên con thuyền thiên di biệt xứ. Họ đặt chân đến đất này từ thời nhà Hồ có manh tâm tiếm ngôi nhà Trần, thế sự trong nước nhiễu nhương và cuộc tao loạn nồi da xáo thịt là không tránh khỏi. Đến xứ sở này, họ được một người bản địa nhận làm môn khách, biệt đãi như đã từng quen thân từ kiếp trước. Ba anh em kết nghĩa dưới một khu vườn trăng ngay cái rốn kinh kỳ nhưng mùi vương giả chưa hề làm vướng bận trí óc họ. Họ không phải là những người ẩn dật cũng không phải là những người nhập thế nếu hiểu theo cách thông thường của hai khái niệm ngôn ngữ này. Họ không phải là người của dân gian, lại càng không phải là người của cung đình nhưng những tinh hoa của dân gian lẫn cung đình vẫn có mặt ở trang ấp họ. Đó là những bạn hiền bốn phương đến cửa này không phân biệt áo vải hay áo gấm, kẻ ăn mày hay người thế phiệt. Đó là những người dùng tiếng đàn, lưỡi kiếm hay vần thơ thể hiện tâm khí, giãi bày với trời đất, non sông, con người. Và những khúc thức của hai nền văn hóa Việt Chàm cũng chọn nơi này nở nụ cười hợp lưu đầy hồn nhiên và bí ẩn. Ba anh em kết nghĩa cùng những bạn bè của họ là những "chủ biên" và "đồng tác giả" của rượu Bàu Đá danh bất hư truyền.
Chẳng biết thực hư của truyền thuyết trên ra sao nhưng nó xuất hiện trong các cuộc tửu hứng mạn đài của các tao nhân mặc khách, thật đậm đà và thi vị cho tiệc rượu. Bảo rượu Bàu Đá bình dân hay cao sang, đều đúng. Này gạo nấu lấy từ những lượm lúa đọng mồ hôi, này lửa đun đốt bằng thân rơm vỏ trấu. Này mạch nước nguồn rất kén cho chất mầu trong vắt pha lê. Và sự có mặt của nó từ chỗ bằng hữu giao bôi cho chí các tiểu lễ, đại lễ - là gì nếu không phải là sự tích hợp của tận cùng cao sang và dân dã? Tuy nhiên, cái quyến rũ nhất của rượu Bàu Đá vẫn là không khí bạn bè tri kỷ, một đêm nào đó, ngồi xếp bằng quây quần trên đất, dưới trăng:
"Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu.
Dữ ngã đồng tiêu vạn cổ sầu".
(Thơ Đường, tạm dịch: Mời anh uống cạn một chén rượu, cùng tôi quên hết sầu muộn xưa).(ND)

Theo Tư Liệu Đặc Sản - Đặc Sản Ta

ÐI TÌM DÁNG RƯỢU TRONG DÒNG LỊCH SỬ NHÂN LOẠI :

Mổi khi xuân về, người ta thường làm thơ viết đối với những lời chúc tụng tốt đẹp và nồng nàn nhất để dành cho nhau trước những ngày đầu năm mới. Ngoài ra chuyện ăn uống ngày tết cũng là một biến chuyển quan trọng, so với cuộc sống thường nhật vì nhà nhà đều ăn nhiều, ăn ngon như là một ước nguyện mong mõi được sung túc quanh năm. Cái vui của ngày Tết, là trong lúc phụ nữ bận rộn lo chuyện ăn mặc, gạo cơm thì các chàng hầu như chỉ biết tới bia rượu để cùng bạn bè vui vầy say xỉn.


Ngày xưa rượu tượng trưng cho quyền lực, do đó chỉ có vua chúa mới tha hồ thưởng thức các loại mỹ tửu và theo sử liệu, thì đây là nguyên cớ chính khiến cho các hoàng đế Trung Hoa cũng như các nước trên thế giới bị giảm thọ. Người quân tử dùng rượu trong việc lễ “vô tửu bất thành lễ”, cho nên rượu trước hết là một phạm trù văn hóa trong sinh hoạt của mọi dân tộc, nhất là VN. Ngày Tết mà thiếu rượu là thiếu đi một phần đáng kể trong ngẩu hứng của con người, cho nên ngay cả các bà vợ khó tánh , ghét nhậu.. cũng ráng sửa lại cái dáng “mặt lớn, mặt nhỏ” chỉ làm xui cho cả năm, để sẳn đầy ắp rượu ngon mồi quý, cho chồng và bạn vui Xuân.

bả rượu nếp còn có thể chế biến thành món ăn

Tới nay các nhà khoa học vẫn chưa biết chắc thời điểm xuất hiện đầu tiên của rượu. Căn cứ vào sử liệu Trung Hoa, thì ngay thời huyền sử Tam Hoàng, Ngũ Ðế đã xuất hiện ruợu, trong đó có nói tới chuyện Ðổ Khương tình cờ đem nếp ngâm làm mạ để gieo trồng nhưng sơ ý khiến nếp hỏng nhưng tiếc của không bỏ lại lấy số nếp hư đem nấu và phát hiện được một thứ nước màu hồng sậm, nồng mà ngon ngọt, về sau gọi là rượu.

dụng cụ đong rượu vào thời Tây Chu

Tuy nhiên đó cũng là huyền thoại, còn thực chất thì theo Chiến Quốc Sách ghi rõ, Nghi Ðịch là người đầu tiên sản xuất rượu, đồng thời với các vật dụng bằng sành như chum vại ly chén, dùng để đựng và uống rượu. Tại lưu vực sông Nil thuộc Ai Cập, qua các công trình khảo cổ cho thấy cách đây hơn 6000 năm, người xưa đã biết cách làm bia rượu.Tại Cố cung Bắc Kinh, có một viện bảo tàng , tập hợp hầu hết những tác phẩm văn hóa nghệ thuật trân quý của nhiều triều đại, trong đó có các thứ ly cốc chén dùng để uống rượu, làm bằng vàng, bạc, đồng, ngọc, thủy tinh, sừng tê giác, phần lớn là của các bậc đế vương, quan quyền, thượng lưu trí thức, có cái thực dụng, có cái làm chỉ để ngắm chơi.

ly uống rượu cổ bằng đá cẩm thạch

Nhưng trong tất cả, chỉ có chiếc ly ‘Kim Âu Vĩnh Cố‘ làm bằng vàng, khảm ngọc, chạm khắc hoa mỹ, được coi là độc đáo nhất về phương diện nghệ thuật và giá trị kim tiền. Theo sử liệu, chiếc ly này do Phủ Nội Vụ thực hiện theo lệnh vua Càn Long (1736-1796). Ly làm toàn bằng vàng y, cao 12,5 cm, đường kính miệng ly là 8cm chung quanh khảm toàn là trân châu, tay cầm là hai con rồng đứng, trên đầu đính ngọc quý, thân ly chạm hoa với 11 trân châu, 9 viên bảo thạch đỏ, 12 đá quý màu lam, vành miệng ly khắc hoa văn với chữ triện “Kim Âu Vĩnh Cố’, mặt sau ghi chữ “Càn Long Niên Chế”. Về ý nghĩa, chữ kim âu chỉ lãnh thổ toàn vẹn, còn ly kim âu thì đựng ngự tửu, song song với bút vạn niên thanh của nhà vua. Tất cả đều là dụng ý thầm kín của các hoàng đế, mong ước nhà Ðại Thanh nhất thống Trung Hoa muôn nam. Ý trên còn để lộ ra một cách rõ ràng, khi thân ly được thiết kế trên hình ba con voi đứng và mỗi vòi voi cuốn lên làm thành một chân ly.

Tóm lại toàn bộ chiếc ly toát lên cái tính chất quý phái, sang trọng và vững chải theo thế chân vac, nên được nhà Ðại Thanh coi là vật trấn quốc chi bảo. Theo sử liệu thì hằng năm vào ngày Nguyên Ðán, giờ tý tức là khoảng 11 giờ ố1 giờ khuya, vua cử hành nghi thức khai bút năm mới, tại Ðông viên các trong Dưỡng tâm điện. Trên án thư đã bày ly “Kim Âu”, đuốc ngọc và bút vạn niên thanh. Vào thời điểm thiêng thiêng đó, ngự thị rót đồ tô tửu, thứ rượu ngừa bệnh dịch ôn, vào ly kim âu, rồi đốt nến và vua khai bút bằng mực đỏ hai chữ Cát Tường, cùng các câu "Thiên hạ thái bình, Phúc Thọ trường xuân".. ban cho hoàng gia, quần thân và thần dân.

Tại cao nguyên Trung Phần VN, trước năm 1975 ai có dịp sống tại đây, chắc cũng đôi lần thường thức món rượu Ché (rượu cần) của đồng bào Thượng dùng đãi bạn bè, khách quý và khi trong làng có cuộc vui. Theo từ điển Francaire-Jarai-Vietnamien của học giả PE. Lafont do E.F.E.O xuất bản năm 1968 tại Paris đã có kê khai 30 chiếc ché cực quý đựng rượu của người Thượng cao nguyên. Theo tác giả, đây không phải là loại ché tầm thường bày bán tại chợ, mà là những tác phẩm nghệ thuật, chẳng những có giá trị vật chất mà còn mang đầy tính huyền thoại. Theo đó ta thấy ché RAN DING DÔNG của Will ở làng Kon Robang,KonTun, theo huyền thoại do công chúa Bok Glai làm tặng hai anh hùng đã có công chống giặc ngoại xâm. Ché có giá trị bằng 10 con trâu, tuổi thọ 100 năm. cao 0,60m đựng rượu quý. CHÉ HOTOK H’DANG của Kliu làng PleiBrell Pleiku, trị giá 20 con trâu, do người Sedang làm trên 1 thế kỷ.CHÉ HOTÔK RANGPIA vừa giữ nhà,khi có người lạ tới thì rượu báo động, ngoài ra trong ché tự chế biến đặc biệt chất rượu khi uống dù chỉ đựng một chất rượu. Tóm lại mỗi chiếc ché quý được đánh giá theo lý lịch, tên tuổi, các nhà giàu thời đó tranh nhau lấy tài sản để đổi cho được làm của gia bảo. Ngày nay qua cuộc đổi đời, ché chỉ còn coi như món đồ tầm thường, dù thực sự giá trị của nó có thể bằng cả thớt voi hay chiếc xe đò.
rượu rít
Xưa nay rượu với người như hình với bóng vì ngoài chức năng tiêu khiển , giải phá thành sầu, rượu còn được dùng trong công nghiệp, y học, các nghi thức tôn giáo, giao tế xã hội.. sau hết rượu là nguồn bất tận ,gây cảm hứng cho văn nghệ sỹ, giúp họ sáng tác những tác phẩm bất hủ để đời, có thể kể như Lý Bạch, Ðổ Phủ, Bạch Cư Dị, Cao bá Quát, Nguyễn công Trứ, Nguyễn Khuyến.. Theo Chung Dung,Tôn văn Kỳ, Chu Quảng Ba.. trong sách những toa thuốc cổ truyền danh tiếng của Trung Hoa, rượu chữa được bách bệnh , nên chữ Y ( thuóc) trong Hán tự có chữ Tửu ( rượu) đứng trước. Rượu giúp hành huyết, khai uất. Chính Hải Thượng Lãn Ông, đại danh y của VN cũng viết: ”Rượu có chất ôn dùng để tải thuốc, uống có điều độ sẽ thông khí huyết". Uống rượu là một nghệ thuật sống mà không phải ai cũng đạt được, vì thế người Tàu đã phấn phối rành rẽ năm cách uống rượu: Ðộc ẩm, đối ẩm, cộng ẩm, quần ẩm và loạn ẩm. Sẳn tiền là sẳn rượu nhưng tìm được tri kỷ để đối ẩm không phải là chuyện dễ dàng.

“..Tửu vô kiềm tỏa năng lưu khách “ nên Nguyễn Khuyến đã viết: ”Rượu ngon không có bạn hiền, không mua không phải không tiền không mua”, còn Lý Bạch thì: ”Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch, duy hửu ẩm giả lưu kỳ danh” nhưng nồng nàn và đầy đủ ý nghĩa hơn hết vẫn là lời phán của văn hào Anh Fergus Hamilton Allen: ”Whisky à mặt trời chiếu sáng tình bạn, là mặt trăng soi sáng tình yêu ..”

Cổ nhân cứ theo rượu mà trêu chọc người đời khắp nơi trên sách vở, làm cho thế nhân cứ ao ước được một lần nhắp thử loại rượu do Ðổ Khang chế, đã làm cho Lưu Linh là người nổi tiếng uống rượu không bao giờ biết say vào thời đó, phải nằm yên dưới lòng đất để ngủ một giấc ‘ba năm‘ mới tỉnh lại.

‘Mãnh hổ nhất bôi sơn trung tuý
giao long lưỡng trán hải đồ miên


Không say ba năm chẳng lấy tiền ‘
CÀC LOẠI RƯỢU :
Rượu có nhiều loại, nhiều hạng, thứ nào uống nhiều cũng say dù đó ngự tửu của vua chúa, hay Mai quế lộ, ngủ gia bì hoặc đế, nếp, rượu cần.. Nói chung rượu phát từ hai nhóm chính là RƯỢU LÊN MEN cất từ nước ép của hoa quả như rượu vang, rượu cần.. và RƯỢU CHƯNG CẤT (spirits) làm từ đường mía, tinh bột, ngủ cốc, củ cải.. ngoài ra còn có thứ rượu mùi đặc biệt, được pha chế từ thứ rượu cồn Etalic với đường, acid Citricque, và các hợp chất màu.


+ RƯỢU TA :

Việt Nam có nhiều vùng cất rượu ngon nổi tiếng như là làng Vân (Bắc Ninh), Nguyên Xá (Thái Bình), Trương Xá (Hưng Yên), Nga Mi (Hà Tây), Quảng Xá (Thanh Hóa), Bắc Hà (Lào Kai), Kẻ Diên (Quảng Trị), Bàu Ðá (Bình Ðịnh), Phụng Hiệp (Cần Thơ), Gò Ðen, Long Thành, Củ Chi.. Các dân tộc thiểu số vùng núi có rượu cần độc đáo.

Tất cả các loại trên đều được chưng cất theo phương pháp gia truyền, chứ không theo đúng các qui trình khoa học Âu Mỹ. Nhiều loại rượu đặc chế bằng gạo, dừa, nếp, đậu nành, đào, táo, lê, Rượu đế còn gọi là nước mắt quê hương, nấu bằng nếp, phát xuất từ thời Pháp thuộc, có nồng độ cao. Rượu quế chỉ dùng làm thuốc trị tì vị vì quế có nồng độ rất gắt và bán rất đắt giá. Rượu dừa chế bằng cách cấy men vào gốc dừa khi buồng dừa mới trổ và phải mất từ 6-8 tháng mới thành rượu dừa, sủi bọt nhưng ngon hơn bia. Theo khách sành điệu trong làng ve chén hiện nay, thì VN hiện có bốn loại rượu ngon nổi tiếng là rượu làng Văn xứ Bắc, Kim Long ở Quảng Trị, Bàu Ðá Bình Ðịnh và đế Gò Ðen Nam Phần.
Gà ngâm rượu
Trong Ðại Nam Nhất Thống Chí viết rượu Kim Long ở Hải Lăng, Quảng Trị ngon hơn hết. Thời Pháp thuộc, thực dân chiếm hết các lò nấu rượu trong tỉnh và lập công ty rượu Xi-Ca. Khi rượu ra lò đóng vào chai, thì được đem ngâm trong hồ nước lạnh một thời gian ấn định, rồi dùng thuyền nhỏ chở rượu theo sông Vĩnh Ðịnh về Huế, lên tàu lớn chở về Pháp và từ đó xuất cảng khắp thế giới.

Rượu rắn Phụng Hiệp được chế tạo tại thị trấn Phụng Hiệp còn gọi là Ngã Bảy, về phía nam tỉnh Phong Dinh, cách thành phố Cần Thơ chừng 30 km, từ xưa đã nổi tiếng về các đặc sản đồng ruộng như cá, tôm, ốc, ếch, cua, bìm bịp và nhiều nhất là rắn bày bán dọc theo Quốc Lộ 4 và các ngôi chợ nổi trên sông rạch. Rượu rắn Phụng Hiệp là thổ sản địa phương, phát triển từ năm 1960 tới nay vẫn còn hưng vượng. Hiện có 5 lò sản xuất nhưng quy mô hơn hết vẫn là lò Năm Rô. Rắn dùng để làm rượu, phải là rắn sống, đem về mổ bụng từ ức tới hạ môn, bỏ hết chỉ giữ lại mở và mật vì đây là hai vị thuốc. Làm theo ba cách như ngâm rắn tươi, rắn khô và bột rắn. Hiện Phụng Hiệp sản xuất ba loại rượu rắn là Tam Xà (hổ mang, hổ lửa hay rắn ráo, mai gầm hay cạp nong), Ngũ Xà (gồm ba loại trên thêm hổhành và hổ hèo), Thập Xà (gồm 5 loại rắn trên cộng thêm rắn lục, bông, ri voi, ri cá và bông súng). Rượu rắn có công dụng trị các chứng tê liệt, đau nhức, phong thấp, bồi bổ sức khoẻ, ăn uống chậm tiêu.

Rượu ngũ xà

Vùng thượng du Bắc Việt có rượu cần tây bắc của người Thái, Mèo như rượu Lầu Xá tại Sơn La chế bằng nếp, trấu và men, uống say như bia, lại có mùi thơm nếp, làm mát ruột và tiêu hoá nhanh. Tại Lai Châu có rượu Lầu Sơ, loại rượu trắng nấu bằng khoai mì, theo phương pháp cất khô như rượu bắp của người Mèo ở Bắc Hà (Lào Kai). Ngoài ra còn có rượu Lầu Vang của người Nùng ở Mường Tế nấu bằng nếp và dùng chén để uống chứ không hút bằng cần.

Người Mèo Hoa ở Bản Phố trồng nhiều bắp (300 ha) hơn lúa (chỉ có 82 ha) vì bắp dùng để nấu rượu ngô vừa để uống và mang ra chợ Bắc Hà, cách bản chừng 3 km, bán cho mọi người kinh cũng như thượng. Nhờ vậy mà dân trong bản, nhiều gia đình đã sắm được xe ngựa chở rượu ra chợ bán. Rượu ngô của người Mèo chế đặc biệt hơn, khác với vị đằm của rượu San Lùng người Mán, vị ngọt của rượu Cần Thái, vì nó nồng nên khó uống. Cách làm rượu cũng dể, cứ đem bắp về (loại bắp vàng) luộc nhưng đừng để lửa to quá làm rượu không ngon. Còn men thì làm từ hạt Hồng Mị (giống như hạt kê), đem trộn với bắp đã luộc, bỏ vào thùng gang ủ một tuần. Thời gian này phải đốt lửa để hơi rươu bốc hơi qua một cái chọt gổ, chảy ra ngoài. Cứ 10 ký bắp làm được 3 lít rươu, để nguyên uống nếu pha thêm nước lạnh thì rượu sẽ không mùi vị nữa. Ngoài ra rượu ngon cũng còn tùy thuốc vào nguồn nước để nấu. Nên người kinh tại vùng xuôi dù đã học đúng cách nấu rượu của người Mèo Hoa, rượu cũng không ngon vì tại đây đâu có nước suối Háng Dế để mà chưng cất rượu?
Ly uống rượu đời Lý
Xứ Thái ở vùng tây bắc giáp Lào (Lai Châu) có loại rượu đặc biệt làm từ các loại côn trùng như sâu chít, nhộng dùng làm rượu bổ, được bày bán tại chợ Ðiện Biên. Chít là con sâu non sống trong ngọn cây chít, một loại cây giống như lau sậy ở miền Nam nhưng sâu chít chỉ có ở vùng tây bắc mà thôi. Vào mùa xuân khi hoa Ban nở trắng núi đồi, thì người Thái kéo nhau vào rừng để bắt sâu chít đem về ngâm với rượu uống bồi bổ cơ thể. Thời Pháp thuộc, khi đất Thái còn tự tri thì sâu chít là món hàng mà người dân ở đây bắt buộc phải cống nạp cho hoàng gia hằng năm. Cũng trên đất Bắc , tại Bãi Cháy thuộc Hạ Long (Quảng Yên), người địa phương cũng có một thứ rượu bổ đặc biệt gọi là rượu ngán. Ðây là một loài nhuyển thể cùng họ hàng với nghêu, sò, ốc, hến nhưng ngán thỉ chỉ có trong vùng biển Quảng Yên mà thôi. Cách pha chế rất giản dị, đem ruột ngán đánh nhuyễn trong ly, rồi rót rượu vào, hai thứ hoà tan cho một loại rượu màu hồng rất thơm và đẹp, có công bổ khoẻ và tráng dương.

Tại cao nguyên Trung phần, rượu cần được nấu bằng lúa, nếp, bo bo, khoai mì, bắp, đậu. Với các người Teu, Vân Kiều, Pacoh tại Quảng Trị, Thừa Thiên có các loại rượu nứa, mây, đoắc.. chế từ nước trong thân của các loại cây trên cộng với men, uống có vị chua cũng say nhưng phẩm chất kém xa các loại nấu bằng ngủ cốc. Riêng người Rhade nấu rượu bằng cơm, trộn với thứ men đặc biệt gọi là Kuach Eya. Người Lào có rượu nếp còn rượu Miên thì lạt hơn rượu Lào nhưng rượu nào cũng say.

Nậm rượu tế lể nhà Thương

+ RƯỢU TÀU :

Từ đời nhà Hạ, Thiéu Khang theo truyền thuyết đã chế được ‘thuật tửu‘ là thứ rượu có sớm nhất trong lịch sử Trung Hoa. Các triều Ân-Thương lại chế thêm nhiều loại mỹ tửu từ lúa mạch và hương liệu, dùng trong việc tế tự. Nhưng phải đợi tới nhà Chu, rượu mới được phổ cập, phân loại và có nhiều tên gọi khác nha như Nguyên Tửu, Thanh Chước, Lễ Tiển, Lương Đế, Trừng Thanh, Cựu Trạch.. Từ thời Xuân Thu Chiến Quốc trở về sau, vì nông nghiệp được phát triển nên nghề chế rượu cũng tiến bộ với nhiều loại rượu nổi tiếng như Thiệu Hưng Trạng Nguyên Hồng, Thiệu Hưng Nữ Nhi Hồng, Trúc Diệp Thanh, Mai Quế Lộ, Bách Thảo Mỹ Tửu, Hầu Nhi Tửu, Bồ Ðào Tửu, Cao Lương, Ngũ Tiên, Phục Ðức Gia Tửu, Mao Ðài, Thấu Bình Hương .. Năm 1977 các nhà khảo cổ đã khai quật được hai bình rượu quý có từ thời chiến quốc, được xem là loại rượu xưa nhất hiện nay, được chôn trong mộ huyệt của vua chúa đời Xuân Thu, trong tỉnh Hà Bắc. Thời gian này có Ðịch Hổ chế được nhiều loại rượu danh tiếng, có mùi thơm
nức mũi, trong số này có ‘ thiên nhật tuý ‘ uống vào sẽ bị bất tỉnh đến một ngàn ngày.

Từ thời nhà Hán, tên các loại rượu được ghi chép trong các trứ tác văn chương trên nhiều thẻ tre và nhiều loại đồ gốm mới khai quật được. Hai loại rượu danh tiếng thời này là ‘ chữu tửu ‘ thứ rượu được chưng cấp rất công phu với hương vị thơm ngon, dành cho vua chúa và việc tế tự tông miếu. Thú đến là ‘ bồ đào tửu ‘ được chế tại Phú Phong(Trường An) và Lương Châu (Vũ Uy , Cam Túc) nổi tiếng khắp thiên hạ, chẳng những khiến cho nhiều người thèm muốn, mà còn lưu danh thiên cổ qua ‘Bài Ca Đất Lương Châu‘ mà hầu như người lính nào cũng thuộc :

‘Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi
dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi
tuý ngọa sa trường quân mạc tiếu
cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi ‘


Ðến thời Nam Bắc triều, người ta bắt đầu ghi chép thành tài liệu về phương pháp chế rượu với những hương liện cần thiết phải sử dụng. Ðó là các sách Tế dàn yếu thuật, Thúy kinh chú.. Nhờ vậy ngày nay mới biết tới Lưu Bạch Ðọa từng chế được thứ rượu quý ‘ tang lạc tửu’ , được chế vào mùa thu khi lá dâu bắt đầu rụng vì đó là thời điểm tốt nhất cho sự lên men rượu, đặc biệt rượu này uống vào cơn say kéo dài tới 1 ngày. Riêng vùng Giang Nam, có nhiều loại rượu nổi tiếng như Khúc A, Thiệu Hưng, Hoàng tửu.. bắt nguồn từ thời Chiến quốc. Nhiều huyền thoại về rượu được truyền tụng như chuyện Việt Vương Câu Tiển khi đến Cối Kê đánh Ngô Phù Sai, đã đổ rượu xuống dòng sông, để khích lệ tinh thần binh sĩ hăng say gấp trăm lần tại chiến trường. Còn Lương Nguyên Ðế thời Nam Bắc triều lúc còn trẻ, đi đâu cũng mang theo một bầu rượu bằng bạc, chứa đầy rượu Sơn Dương , vừa uống vừa đọc sách.
rượu sake
Nhà Ðường là một những triều đại cường thịnh nhất trong lịch sừ Trung Hoa, đồng thời cũng xuất hiện rất nhiều danh tửu. Ðặc biệt có tới 12 địa danh nổi tiếng về sản xuất các loại rượu. Lý Khải có viết trong ‘Ðường Quốc Sử Bố‘ rằng vào mùa xuân người ta nhặt hoa lê rụng bên bờ suối đem về ủ rượu Lê Hoa Xuân. Tới mùa hạ khi trời sấm sét thì hứng nước mưa lúc đó đem về để chế rượu Tích Lịch Xuân có thể sánh với loại quý đương thời là Hổ cốt tửu. Ngoài ra rượu Thiệu Hưngcũng được liệt vào tửu kinh và trở thành cống phẩm của hoàng thất. Thi hào Lý Bạch cũng vì mê loại rượu này nên thường lui tới Thiệu Hưng, chỉ mong cùng với rượu say lúy tuý để quên đời ‘đản nguyện trường tuý bất nguyện tỉnh‘.

Cũng vào thời Ðường có Hạnh Hoa Thôn là địa phương sản xuất ‘Phần Tửu‘ nổi tiếng bậc nhất thời bấy giờ với 70 nhà làm rượu.Ðây cũng là nơi thu hút các bậc văn nhân tài tử, trong đó có Ðổ Phủ qua bài ‘Thanh Minh Về Hạnh Hoa Thôn‘.

Ðời Tống (960-1297), nền công nghiệp chưng cất rượu của người Tàu đã đạt tới mức tinh vi nên đã xuất hiện rất nhiều danh tửu như Chu Dực Trung đã kể trong ‘Bắc Sơn Tửu Kinh‘, đó là Bạch Dương Tửu, Ðịa Hoàng Tửu, Cúc Hoa Tửu, Ðồ Mị tửu, Bồ Đào Tửu.. Trong đó Bạch Dương Tửu nổi tiếng sang nhất quý với cách chế tạo độc đáo bằng món thịt dê thật béo nướng chín, rồi ủ bằng rượu nếp quý bằng một kỹ thuật bí truyền. Ngoài ra Trương Năng Thần trong ‘Tửu Danh Ký‘ đã kê tên tới 200 loại rượu được sản xuất tại kinh thành Biện kinh và những nơi khác khắp nước.

Huyện Dương Cốc thuộc tỉnh Sơn Ðông, một địa danh gắn liền với truyền thuyết Võ Tòng Đã Hổ trong Thủy Hử truyện của Thị Nại Am tiên sinh, thuở đó đã có tới 77 nhà sản xuát rượu, trong số này có Thấu Bình Hương của Trấn Trương Thu là nổi tiếng nhất. Ðây chính là loại rượu “Tam Uyển Bất Quá Cương“, mà Võ Tòng đã uống tới 18 chén mới say, rồi bất chấp lời khuyên can của mọi người, vượt đồi Cảnh Dương đả hổ được truyền tụng muôn đời. Thấu Bình Hương từng được chọn làm cống tửu và chính vua Tống Thần Tôn đã viết lời khen tặng: ”Quý Nhân Giai Tửu“. Ðời Nam Tống có Chu Mật viết ‘Võ Lâm Cựu Sự‘ cho biết tại Lâm An có bán nhiều loại danh tửu như Tường Vi Lộ, Lưu Hương, Nghi Tứ Bích Hương, Từ Đường Xuân, Phượng Tuyền, Ngọc Luyện Chùy, Hữu Mỹ Đường, Trung hòa đường, Chân châu toàn, Hoàng độ xuân, Thường tửu, Hòa tửu, Quỳnh hoa lộ, Lục khánh đường, Tần hoài xuân.. Ðặc biệt thi hào Tô Ðông Pha chẳng những thích rượu mà còn biết chế rượu riêng cho mình uống bằng mật ong , như đã tường thuật qua bài thơ ‘ mật tửu ca ‘.

Ðời Nguyên có Tống Bá Nhân viết ‘Tửu Tiểu Sử‘ trong đó ghi chép các loại danh tửu, người sáng chế và nơi sản xuất. Thời điểm này có loại rượu ‘A Thích Cát ‘ rất nổi tiếng được nhiều người ưa thích.

Tới nhà Thanh, nghề nấu rượu càng phát đạt với nhiều loại hảo tửu, trong đó rượu ‘ Cổ Tỉnh Cống Tửu‘ là đặc sản trứ danh của tỉnh An Huy, quê hương của Tào Tháo, nơi có loại nước lấy từ những giếng đào từ thời Tam Quốc, để chưng cất rượu. Ðại Ðế Khang Hy đời Thanh, khi tuần du phương nam cũng không tiếc lời ca tụng khi nhắm nháp. Riêng Từ Hy Thái Hậu lại thích ‘Liên Hoa Bạch Tửu‘ do chính bà chỉ huy nấu rượu bằng nhụy hoa sen quý hiếm mọc trong hồ Bạch Liên nơi hành cung nghĩ mát của nhà Thanh ở Vạn Thọ Sơn.

Năm 1983, trong Ðại Hội toàn quốc Võ Tòng đã hổ lần thứ III tại Bắc Kinh, rượu Thấu Bình Hương đã chính thức chinh phục cử tọa và được mệnh danh là Anh Hùng Tửu. Ngày nay, công ty rượu Cảnh Dương Cương ở huyện Dương Cốc, cách Sư Tử tửu lầu không xa, sản xuất Thấu Bình Dương để xuất cảng với biệt danh Cảnh Dương Trấn Nhưởng

Một số bài thuốc cây mía


| In |

07/12/2009
Khi bị viêm niệu đạo, đi tiểu đau buốt do viêm nhiễm hệ thống bài tiết, có thể lấy nước mía, ngó sen tươi mỗi thứ 60 g, mỗi ngày uống 2 lần. Để trị miệng nhiệt lưỡi khô, viêm dạ dày mạn tính, nên uống từ từ hỗn hợp nước mía và nước gừng tươi.

Trong cây mía có nhiều chất dinh dưỡng như đạm, canxi, khoáng, sắt; nhiều nhất là đường (12%). Theo các chuyên gia y học, mía bổ sung dinh dưỡng cho cơ bắp, thanh nhiệt, giải khát, xóa tan mệt mỏi, trợ giúp tiêu hóa. Sau đây là một số bài thuốc từ mía:

- Viêm dạ dày mạn tính: Nước mía, rượu nho mỗi thứ một ly, trộn đều, uống ngày 2 lần vào buổi sáng và tối.

- Đại tiện táo bón: Nước mía, mật ong mỗi thứ một ly, trộn đều. Uống ngày 2 lần vào buổi sáng và tối khi bụng trống.

- Nội nhiệt miệng khô, nôn mửa, ho, viêm họng, chứng miệng khô nóng ở người già sau khi sốt: Nấu cháo bằng gạo nếp, khi chín thì cho nước mía vào quấy đều để uống.

- Viêm da: Vỏ mía tím nướng thành tro, nghiền vụn, trộn với dầu vừng để bôi.

Sức Khỏe & Đời Sống

Vịt giấm ghém


|



Vịt làm giấm ghém là một món ăn có thể gọi là khá xưa của miền Bắc với hình thức truyền thống trình bày trong gia đình là người ta hay dọn các loại thực phẩm với nước dùng nóng ra bàn như một món lẩu, thực khách gắp mỗi thứ thức ăn một ít vào một cái tô trẹt nhỏ, lưng tô có dáng thắt lại (đây là kiểu tô nhỏ mà xưa kia bếp VN gọi là bát chiết yêu) rồi châm nước dùng nóng vào.

Đúng là khi làm xong thì tô thịt vịt giấm ghém có hình thức giống món bún thang với những loại thực phẩm ăn kèm như chả lụa, trứng tráng, thịt vịt... tuy nhiên so với bún thang thì số lượng thực phẩm ăn kèm - "hốt" thành một "thang" giống như thang thuốc Bắc, để trên mặt tô bún - thì vịt giấm ghém không có những món như tôm chà bông, lạp xưởng, hột vịt muối v.v...

Món vịt giấm ghém ăn với miến trụng (bếp VN trước kia hay gọi là bún tàu) nước dùng là vịt nấu với xương heo cho nên có hương vị khác hẳn món bún thang có vị thịt gà là chính. Cách trình bày món vịt giấm ghém còn là một kiểu cách chuyên biệt so với những món ăn truyền thống khác của VN cho nên quý cụ, quý ông của miền Bắc xưa kia luôn cho rằng món vịt giấm ghém là món ăn thuộc hàng phong lưu, thường dành để thù tạc với bạn bè. Chẳng qua là quý cụ, quý ông hay thích thưởng thức món vịt giấm ghém từng miếng nhỏ chứ không làm thành cả tô lớn. Vừa có thể rung đùi nhấm nháp từng loại nào lòng vịt, thịt vịt, thịt ba chỉ heo, trứng tráng... thứ này ít, thứ kia nhiều... tùy thích. Lại muốn chấm mắm tôm thì chấm, không thì nướcmắm gừng cũng được; cầu kỳ nữa thì vài giọt cà cuống... thỉnh thoảng lại húp muỗng nước dùng thơm phức, nóng cứ dãy cả lên... Cứ thế lai rai đưa cay với rượu ngon, bàn chuyện thơ phú.

Ở một khía cạnh nào đó của nghệ thuật ẩm thực VN thì vịt làm giấm ghém là một trong những món ăn điển hình về cách phối hợp các loại thực phẩm đã làm chín. Theo lời kể của mẹ chồng của Cẩm Tuyết rằng xưa kia trong nhà mỗi khi ông ngoại yêu cầu một mâm vịt giấm ghém vào ngày hôm sau thì từ hôm trước cả nhà giống như chuẩn bị một bữa cỗ (bữa tiệc) lớn. Ai cũng rộn ràng tính toán, kể lể là vịt giấm ghém thì phải gồm bao nhiêu thứ, cái nào làm trước, cái nào làm sau. Bọn trẻ con thì vui mừng ra mặt vì đến bữa, chúng nó sẽ mỗi đứa một chén cơm trắng cầm tay, lượn lờ quanh mâm rượu vịt của ông ngoại thì thế nào cũng chia được một miếng ngon lành nào đó. Ông ngoại thì cứ cười hà hà chiều chuộng cháu, bà ngoại lại la át đi như thế là cháu vô phép! Bữa ăn làm thành một không khí gia đình rất đầm ấm, rất là VN.

Món ăn này theo xưa hay ăn kèm những món như hành kiệu muối chua, củ cải muối mặn... toàn là những món ăn quen thuộc vào dịp Tết cho nên vịt giấm ghém cũng là món ăn hay được thấy bày biện vào tháng Chạp, sang đến tháng Giêng, Hai... Thực tế hiện nay vịt giấm ghém là món ăn không còn phổ thông lắm có chăng chỉ còn sót lại trong những gia đình người Bắc kỳ cựu mà gia chủ là bậc cao niên vốn rất sành những món ăn xưa.

Hiện nay có nhiều công ty du lịch liên kết với những nhà hàng chuyên món ăn VN đã tái hiện lại không gian của những kiểu nhà VN xưa. Trong đó du khách nước ngoài có thể hòa mình vào những sinh hoạt truyền thống của người Việt mà việc tham dự một bữa ăn cổ truyền VN luôn là lựa chọn hàng đầu. Dĩ nhiên những món ăn như vịt giấm ghém là không thế thiếu được với đầy đủ phong cách bày biện, phong vị truyền thống. Còn chuyện "ngoài đời" bình dân của người Việt hiện tại thì ở Sài Gòn hoặc ngay cả Hà Nội, khó khăn lắm mới tìm ra được một hàng bán vịt giấm ghém và người ta cũng bán thành từng tô như bún thang. Thực sự đây không phải món ăn phổ thông như bún thang, cháo lòng... và nếu có ai hay để ý ba cái chuyện lặt vặt món này món kia sẽ nhận ra chính cái món miến vịt nấu măng đã làm cho vịt giấm ghém trở thành chuyện "vang bóng một thời"!

VỊT GIẤM GHÉM

1. Nước dùng: Cho khoảng hơn 3 lít nước dùng.

- Nửa con vịt khoảng 1,5 kg; một miếng thịt heo ba chỉ khoảng 150gr; 1kg xương heo. Lòng vịt như gan, mề. tùy ý... Theo cách chế biến xưa thì người ta lột bỏ da vịt, cắt bỏ da thịt ba chỉ rồi mới luộc thịt, nước dùng sẽ ít béo, nhẹ nhàng hơn.

- Cho tất cả vào nồi với khoảng 4 lít nước với chừng mươi củ hành tím nướng, rửa sạch bụi than.

- Nấu cho vịt và thịt heo vừa chín vớt ra để nguội. Lóc lấy thịt vịt để riêng , cho xương vịt vào lại nồi nước xương hầm thêm để lấy nước ngọt. Nước hầm còn khoảng hơn 3 lít một chút là được. Lọc lược bỏ xác xương hành, cho vào khoảng 1 muỗng súp gừng non cắt lát mỏng, tùy thích nêm lại với chút muối cho vừa đậm đà. Đừng dùng các loại bột nêm trong nước dùng, món ăn sẽ mất mùi đặc trưng.

2. Thực phẩm sử dụng:

- Thịt vịt nạc, lòng vịt; thịt ba chỉ.cắt mỗi thứ thành sợi nhỏ bằng chừng ¼ thân chiếc đũa, ngắn khoảng 3 - 4 phân.

- Ít chả lụa hoặc tùy thích dùng chả quế, cắt thành dạng sợi tương tự thịt.

- Trứng vịt hoặc trứng gà, đánh tan, không nêm, tráng mỏng trong chảo với ít dầu, để nguội, cắt sợi.

- Bún tàu (miến) tùy ý dùng ít nhiều. Chọn miến ngon loại sợi trong, dai. Ngâm từng ít với nước ấm, cho mềm, vớt ra cắt ngắn lại.

- Các loại rau thơm như lá húng lủi, húng cay, tía tô, ngò gai..rửa sạch, để ráo, cắt sợi nhỏ. Không dùng rau răm, hành lá.

- Lưu ý: Dọn mỗi loại thực phẩm trong một dĩa nhỏ.

3. Gia vị, phụ gia ăn kèm:

- Đậu phụng rang đải vỏ, giả nhỏ; hành tím muối chua ngọt cắt lát mỏng, củ cải cắt sợi ngâm nước mắm.

- Mắm tôm đánh cho nổi với ít chanh, pha đường tùy khẩu vị; nước mắm pha gừng băm, đường tùy ý nêm tỏi ớt băm vừa đủ cay; tinh dầu cà cuống.

4. Trình bày món ăn:

- Dọn tất cả các loại thực phẩm, phụ gia, gia vị riêng mỗi thứ ra bàn với nồi lẩu để nước dùng nóng. Khi ăn cho miến vào tô, thêm từng ít các loại thực phẩm, phụ gia vào, châm nước dùng, nêm gia vị tùy ý. Theo cách ăn xưa, người ta hay để vài lát hành muối chua sau cùng lên mặt tô, trên cả lớp rau thơm cắt nhỏ, rồi mới châm nước dùng nóng lên, món ăn sẽ dậy mùi các loại rau thơm và có thêm vị chua ngọt rất nhẹ.

- Nếu múc tô thì cho miến vào tô rồi sắp xếp các loại thực phẩm thành từng cụm nhỏ có hoa văn cho đẹp mắt trên mặt tô miến với cụm rau thường để chính giữa. Nếu cần phục vụ tiệc hay kinh doanh, món vịt giấm ghém rất dễ làm sẵn từng tô với số lượng nhiều, khi nào ăn mới châmnước dùng thật nóng vào.

Cuốn bỗng


cuon-bong

Nguyên liệu:
300g tôm sú
200g bỗng
200g bún tươi
1 xấp bánh tráng
1 thìa cà phê tỏi xay
1 thìa súp ớt xay
1 thìa cà phê hạt nêm từ thịt Knorr
1 thìa cà phê đường
Xà lách, rau thơm

Thực hiện:
■ Tôm luộc chín, lột vỏ chẻ đôi
■ Lấy 100g bỗng cho vào xào chung với tỏi phi, nêm nếm gia vị vừa ăn
■ Trải bánh tráng ra thớt, xếp xà lách, rau thơm, bún, tôm và bỗng xào vào cuộn lại dùng kèm nước chấm.
Nước chấm: 100g bỗng còn lại xay nhuyễn, bắc chảo nóng phi thơm tỏi, cho bỗng, nước bỗng, ớt xay, đường và hạt nêm từ thịt Knorr vào xào kỹ cho thành hỗn hợp sền sệt, nêm vừa ăn, để làm nước chấm.

Mách nhỏ:
Món ăn có vị chua nhẹ rất lạ của bỗng. Bỗng có thể mua ở các hàng chạp-phô hoặc tạp hóa ở chợ, nhất là những hàng có bán rượu trắng. Giá khoảng 5.000đ/100g. Chọn mua lại bỗng mới, vì bỗng để lâu sẽ bị chua gắt, món ăn không ngon. Bỗng nấu lâu sẽ bị đắng nên khi xào phải nêm nếm thật nhanh để tắt bếp .

Chả ngô non

Nguyên liệu:

- 12 quả bắp ngô non bấm ra sữa
- 2 trứng vịt
- Hành lá, rau ngò
- Muối, tiêu, đường
- 1 Cây xà lách Đà Lạt
- Cà rốt, củ cải dầm chua
- Dầu ăn




Cách làm:

Ngô non bào hết chỉ lấy phần thịt sữa, bỏ cùi, cho vào máy xay thật nhuyễn thành bột.Đổ ngô non đã xay vào tô, đập trứng, nêm muối, tiêu, đường vừa ăn.Thêm hành lá, mùi tàu thái nhỏ quấy đều cho các gia vị thấm vào nhau.

Đặt chảo lên bếp, cho dầu ăn vào, dầu sôi thì viên bột bỏ vào rán. Tùy theo sở thích có thể viên bột thành hình tròn hay dẹp. Rán khi nào thấy mặt chả ngô vàng thì vớt ra.Xếp chả ngô non trên đĩa, bày rau xà lách, cà rốt tỉa hoa trang trí.

Chả Quất

VẬT LIỆU

- 500g tôm tươi.

- 50g mỡ gáy.

- Đầu hành, tỏi.

- 3 trứng gà hay (vịt)

- Nước mắm, muối, tiêu, đường, màu điều.

CÁCH LÀM

Chuẩn bị

- Tôm thật tươi, bóc vỏ, ngâm nước muối khoảng 10 phút, xã nước lạnh

nhiều lần cho thịt tôm trắng, để ráo. Tôm cho vào khăn sạch, cuốn lại , cho vào tủ lạnh (nếu không thì vắt thật ráo).

- Mỡ gáy luộc chín, cắt hột lựu nhỏ, trọn chung với hai thia càfe đường,

phơi nắng cho đến khi mỡ trong vắt.

- Đầu hành và tỏi giã thật nhuyễn, nhồi với chút nước nóng vắt nước cốt

thật đặc

- Trứng lấy riêng lòng trắng và lòng đỏ.

Thực hiện

- Cho tôm vào cối, quết thật dai, khi quết nhúng đầu chày vào nước mắm cho không dính chày và thịt tôm sẽ dai hơn.

- Trộn thịt tôm với nước cốt hành tỏi, nước mắm, muối, tiêu, đường, mỡ gáy, 1 lòng trằng trứng, nhồi kỹ cho tôm dai. Khi thấy tôm thành một khối thật dẻo là được.

- Chia tôm thành từng viên bằng trái tắc (trái quất), vo thật tròn.

- Đánh lòng đỏ trứng gà với dầu ăn cho mịn. Nhúng tôm vào hỗn hợp này, đem hấp khoảng 15 phút, tôm chín, lấy ra, gắn lá quất vào cho giống trái quất.

- Dọn chung với nước mắm mặn, ớt cay.

- Có thể trình bày với cành quất như một cấy quất. Chả ngon khi dai, thơm không có vị tanh.

Chả đẫy

PN - Cái tên là lạ này phát xuất từ hình dáng chiếc chả trông giống như cái đẫy ngày xưa của những phụ nữ miền quê. Xin giới thiệu với bạn cách làm món này như sau:

Nguyên liệu:

Tôm bóc vỏ 150gam.
Thịt nạc vai xay 150gam.
Hành tây 1 củ.
Nấm hương 10 cánh.
Cà rốt 1 củ nhỏ.
Trứng 4 quả.
Dầu ăn 100gam
Gia vị: muối, tiêu.
Rau ngò ( mùi ) vừa đủ trang trí.

Thực hiện:

Tôm bóc vỏ, ướp gia vị muối, tiêu, cho ngấm. Xào chín tôm với chút dầu ăn.

Thịt nạc luộc để nguội.

Hành tây, cà rốt, nấm hương ngâm nở để ráo nước.

Tôm, thịt nạc, hành tây, cà rốt, nấm hương thái nhỏ hạt lựu, trộn đều, xào nhanh tay trên chảo, nêm thêm gia vị vừa ăn. Cho nhân vào một tô lớn.

Trứng đập vào tô, đánh đều cho thật nổi.

Đặt chảo rán có đường kính khoảng 20cm, dùng bông phết đều trên mặt chảo một lớp dầu mỏng.

Vặn nhỏ lửa, tráng trứng thật mỏng, khi mặt trứng vừa se lại múc một muỗng nhân thịt đặt vào giữa, dùng đũa gấp mép miệng trứng thành hình cái túi tròn, gắp ra để trên đĩa rộng.

Chả đẫy ăn nóng chấm với chút nước mắm chua ngọt, hoặc ăn không đều ngon.

Thứ Ba, 8 tháng 12, 2009

Cách chọn thức ăn theo thể tạng


Nếu hay thấy nóng, dễ táo bón, bị mụn nhọt…, bạn thuộc tạng nhiệt, nên ăn các thực phẩm tính mát hay lạnh như hải sản, mướp đắng, đậu phụ, rau cần…

Đông y chia thể tạng con người thành hai loại chính: hàn và nhiệt. Những người tạng hàn hay cảm thấy lạnh, sợ lạnh, sợ gió, thích ăn uống nóng, ít khát nước, dễ sợ nước, dễ ngủ, kém ăn, chậm tiêu, dễ đau bụng đi ngoài, da và chân tay lạnh, mạch chậm…

Mướp đắng hợp với người tạng nhiệt.

Người thể nhiệt thường cảm thấy nóng, da và chân tay nóng, hay bứt rứt trong người, thích uống nước lạnh, hay khát nước, dễ táo bón, nổi mụn nhọt, mẩn ngứa,nước tiểu hay sậm màu, mạch nhanh…

Theo thạc sĩ Tạ Văn Sang thuộc Trung tâm Y dược Tinh Hoa (14 Nguyễn Như Đổ, Hà Nội), để bảo đảm sức khỏe, nên cân bằng yếu tố hàn nhiệt trong ăn uống. Người tạng nhiệt nên ưu tiên các thức ăn tính mát, lạnh, còn người tạng hàn sử dụng nhiều thực phẩm ấm, nóng.

Thức ăn tính mát, lạnh

Động vật: Thịt trâu, thịt vịt, gà ác, hải sản, một số thủy sản như lươn, ốc, cá mè, chạch, ba ba, ếch, trứng vịt lộn…

Rau củ: Rau cần, rau má, rau dền, rau lang, mồng tơi, lá mơ, sả, nấm rơm, củ đậu, bí đao, mướp đắng, sắn dây, đậu xanh, đậu nành…

Trái cây: Cam, lê, dâu, củ mã thầy, dưa hấu, me, thanh long…

Gia vị: Nước tương, xì dầu, dấm thanh.

Thức ăn tính ấm, nóng

Động vật: Thịt gà, thịt chó, thịt dê, chim sẻ, bồ câu…

Rau củ: Củ cải trắng, cà rau răm, rau húng, mùi tàu, thì là, kinh giới, tía tô, bí đỏ, măng tre, hẹ…

Trái cây: Sầu riêng, mít, vải, nhãn, xoài, chôm chôm…

Gia vị: Hành, gừng, nghệ, riềng, tỏi, tiêu, ớt, nước mắm…

Tuy nhiên, trên thực tế, để đảm bảo dinh dưỡng, chúng ta cần ăn uống đa dạng chứ không phải chỉ dùng những thực phẩm hợp với tạng của mình. Vì vậy, thạc sĩ Tạ Văn Sang khuyên nên kết hợp cân bằng các món hàn nhiệt trong bữa ăn.

Với những món ăn cực nóng hay cực lạnh, nên dùng gia vị có tính chất đối nghịch để điều hòa. Chẳng hạn, với thịt chó (tính nóng), dùng các loại rau ăn kèm tính mát như lá mơ, sả. Với món ốc (tính lạnh), pha nước chấm nhiều gừng, tỏi, ớt…

Ngoài ra, bạn cũng nên cân bằng hàn nhiệt trong bữa ăn theo mùa. Chẳng hạn mùa hè nên chú trọng các thức ăn tính mát và ngược lại.

Lam Giang